0000046

Oczywisto, żc wszystkie wymienione przykłady nie wyczerpują wszelkich możliwości, jakie z zakresu chorób wewnętrznych mogą wchodzić w grę w rozpoznaniu właściwego podłoża chorób układu nerwowego.

GŁOWA

Następnie przystępujemy do badania głowy. Określamy jej ustawienie, ruchy czynne i bierne, kształt i wymiary czaszki, stan włosów oraz skóry na głowie itd.

Ustawienie głowy może być nieprawidłowe w zależności od rozmaitych czynników, jak np. zmiany w kręgach szyjno-piersiowych, mięśniach szyi, nerwach, oponach, mózgu.

U sztywnien głowy

Usztywnienie głowy, utrzymywanie jej w pozycji nieruchomej wraz z zanikiem fizjologicznej lordozy kręgosłupa szyjnego stwierdzamy we wszystkich sprawach chorobowych kręgów szyjnych, jak np. gruźlicze zapalenie, zwłaszcza górnych kręgów szyjnych, a szczególnie stawu szczytówo-potylicznego, przewlekłe stany zapalne stawów kręgów szyjnych (arthritis deformans uerłebralis, spondyioarthritis ankylopoetica — choroba Bechterewa. spondylosis chronica, spondylolisthesis, ostitis fibrosa

Ryc. 25. Szyja skośna.

uertebralis), wypadnięcie jądra miaż-dżystego tarcz międzykręgowych szyjnych, złamanie kręgów szyjnych, nowotwory itd. We wszystkich tych przypadkach widoczne jest unieruchomienie głowy, obracanie się całym ciałem zamiast zwrotu głowy przy spojrzeniu do boku, a nawet przytrzymywanie przez chorego głowy rękami dla uniknięcia bólu w kręgach. Usztywnienie głowy występuje również w sprawach zapalnych opon oraz w tężcu, kiedy zjawia się również tyłozgięcie głowy (opistho-t on os).

Skośnir

ustawienie

głowy

W skurczu jednostronnym mięśnia mostkowo-obojcz\ kowo-sutkow ego znamienne, jest skośne ustawienie głowy tak, iż broda zwrócona jest ku stronie zdrowej, potylica zaś przechylona ku stronie chorej. Takie skośne ustawienie głowy widoczne jest w kręczu szyjnym rozmaitego pochodzenia, jak np. szyja skośna (caput obstipum spasticum cwane inaczej torticollis spąsmadiąue ryc. 25), kręcz histeryczny ' toriicollis mentol), gościec mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkbwego. Jeśli do skurczu mięś-