W instrumentach geodezyjnych (niwelatorach i teodolitach) mikroskopy pełnią funkcje systemów odczytowych. Mikroskopy służą do powiększania podziałów kątowych limbusów koła poziomego i pionowego.
Luneta geodezyjna- budowa i działanie
Luneta geodezyjna to tzw. luneta z teleobiektywem. Składa się ona z dwóch układów optycznych umieszczonych na wspólnej osi. Obiektyw ma długą ogniskową, natomiast okular krótką. Przed okularem znajduje się tzw. płytka ogniskowa, na której wytrawiono krzyż kresek. Płytkę umieszcza się w płaszczyźnie, w której powstaje obraz rzeczywisty wytworzony przez układ optyczny obiektywu. Ponieważ za pomocą lunety oglądamy obiekty odległe, obiektyw tworzy ich rzeczywisty obraz. Okular pełni rolę lupy, służącej do oglądania rzeczywistego obrazu wytworzonego przez obiektyw.
We współczesnych instrumentach geodezyjnych stosuje się lunety o stałej długości. Płytka ogniskowa z wytrawioną siatką kresek jest nieruchoma, a jej odległość od obiektywu jest stała. Między obiektywem a płytką ogniskową umieszczona jest soczewka wklęsła (rozpraszająca), zwana soczewką ogniskującą. Przesuwając soczewkę ogniskującą równolegle do osi optycznej, przy pomocy pierścienia znajdującego się przed okularem, zmieniamy długość ogniskowej układu obiektywu (należy do niego również soczewka ogniskująca). W ten sposób obraz rzeczywisty przedmiotu powstaje w płaszczyźnie płytki ogniskowej z siatką kresek. Zastosowanie w lunetach geodezyjnych teleobiektywu, tj. obiektywu z soczewką ogniskującą, wpłynęło na zwiększenie powiększenia lunety.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"
14