8851623820

Jan Kochanowski

FRASZKI, PIEŚNI, TRENY

JAN KOCHANOWSKI

llTNY POLSKI POETA EPCKi RENESANSU. MEJ NAZYWANY. OJCEM POEZłPOlSKlEJ" ■ POETA EGZYSTENCJI'

BIOGRAFIA AUTORA

Jan Kochanowski urodził się w 1530 r. w średnio zamoźnś rodzinie szlacheckiej. Źył i tworzył w epoce renesansu, zwanej inaczej odrodzeniem. Uważany jest za największec poetę polskiego do czasów Mickiewicza. Miał jedenaścioro rodzeństwa. 6 braci i 5 sióstr. Studia rozpoczął na Akadem Krakowskiej, ale już po pięciu latach, dzięki pomocy mecenasów, wyjechał kontynuować je za granicą. Uczył się m.in. w Padwie, gdzie zdobył rozgłos jako poeta łacińsł W drodze powrotnej zwiedził Francję i Niemcy. W Polsce rozpoczął służbę na dworach magnackich, a ostatecznie został sekretarzem króla Zygmunta Augusta. Z pracy tej zrezygnował w wieku ok. 40 lat, ożenił się i zamieszkał w Czarnolesie. W 1578 r. przeżył tragedię - umarła jego ukochana córeczka, Urszulka. Kochanowski zmarł niespodziewanie w wieku 54 lat, przyczyną byl atak serca.

FRASZKA-DEFINICJA

Nazwa gatunku wywodzi się od włoskiego słowa frasca, które oznacza „gałązkę”, a więc coś drobnego, błahego.

Literacka fraszka to taki właśnie niewielkich rozmiarów utwór literacki.

FRASZKI

Wśród licznych fraszek napisanych przez Jana Kochanowskiego (ponad trzystu) można wyróżnić fraszki autotematyczne, filozoficzne, patriotyczne, miłosne, refleksyjne, religijne, satyryczne, obyczajowe itp. Powstawały one w wyniku wnikliwych obserwacji życia, głównie dworskiego, i wszelkich jego przejawów.

Poeta podzielił je na trzy księgi ("Fraszki pierwsze", "Fraszki wtóre’ i "Fraszki trzecie").

CECHY FRASZKI

- krótki utwór wierszowany.

-    najczęściej ironiczny, satyryczny, dowcipny,

-    posiada wyrazistą puentę, która może zawierać głębsze przesłanie,

-    różnorodna tematyka (fraszki dotyczą na przykład pewnego typu zachowań i stereotypów, określonych sytuacji społecznych, politycznych itp.),

TWÓRCZOŚĆ AUTORA

Jan Kochanowski jest najwybitniejszym polskim poetą okresu renesansu. Nie tylko przeniósł na polski grunt nowe gatunki literackie i napisał wybitne dzieła, ale także stworzył nowy system wersyfikacyjny (wiersz sylabotoniczny).

Można wyodrębnić cztery zasadnicze etapy w jego życii okres studiów, czas podroży po Europie, okres dworski i okres czarnoleski. Kochanowski jest autorem licznych fraszek, pieśni i poematów. Napisał także "Treny", drama 'Odprawę posłów greckich" oraz zajmował się przekłade psalmów biblijnych, czego owocem był „ Psałterz Dawidów".