Nieuregulowany stan prawny N, to taki przypadek, w którym ani na podstawie Kw ani na podstawie ZD lub innych dokumentów, nie jest możliwym ustalenie właściciela przedmiotowej nieruchomości. Za nieruchomość o nieuregulowanym stanie prawnym przyjmuje się także nieruchomość której właściciel nie żyje a postępowanie spadkowe nie zostało przeprowadzone lub jest w toku.
Regulacja stanu prawnego (w sensie literalnym) jest rozwiązywana poprzez ustalenie osoby właściciela, a następnie wpisanie go do działu II Kw.
W zakresie gogn spotykamy również ten termin, chociaż na określenie innego procesu.
Jest on dokonywany wówczas, gdy występują rozbieżności nie do usunięcia pomiędzy granicami nieruchomości ujawnionymi w EGiB i w dziale I-o Kw dotyczącym oznaczenia nieruchomości.
Należy wówczas, drogą pomiarów terenowych ustalić prawidłowy zasięg prawa własności do N, czyli wyznaczyć granice N, które najbardziej odpowiadają stanowi faktycznemu istniejącemu w terenie. Należy także ustalić powierzchnie „regulowanych” nieruchomości.
Po określeniu nowego oznaczenia nieruchomości, wszystkich nieruchomości biorących udział w procesie regulacji granic, dokonywane jest sprostowanie wpisów w dziale I-o właściwych Kw.
Nie zmieniają się same prawa, natomiast zmienia się ich zasięg.
Tak więc termin „regulacja stanu prawnego nieruchomości”, używany powszechnie na określenie jednego z procesów geodezyjno-prawnych, nie oddaje do końca istoty samego problemu regulacji.
Proces regulacji dotyczy bowiem zasadniczo granic nieruchomości, czyli wyznaczenia zasięgu prawa własności, a nie zaś określania samego stanu prawnego nieruchomości.
Rodzaje niezgodności, jakie dotyczą N w zakresie jej stanu faktycznego i prawnego Nie można wskazać właściciela => regulacja stanu prawnego N (regulacja prawna).
On (EGiB) ^ On (Kw - dział I-o) => wykaz synchronizacyjny.
Stan faktyczny używania N (granice i powierzchnia) ^ stanu wykazanego w EGiB i Kw => „regulacja stanu prawnego N” (regulacja „geodezyjna”).
Ustanawianie służebności gruntowej
Proces ten jest przeprowadzany wówczas, gdy sąd określa tak zwaną drogę konieczną dla nieruchomości, która nie ma dostępu do drogi publicznej.
W tym procesie konieczny jest udział geodety, który sporządza dla potrzeb sądu wszelkie niezbędne dokumenty geodezyjne dotyczące przedmiotowego zagadnienia.