2 MAŁO ZNANE NARZĘDZIA KRZEMIENNE.
wielu stacyach Zachodu są, jeszcze podobne narzędzia, lecz dziwnym trafem zaniedbane przez archeologów, albo też drobne te, nikłe i delikatne przedmioty uległy zniszczeniu, wraz z większością sta-cyj Zachodu, zanim jeszcze mogły zwrócić uwagę zbieraczy. Gdym opublikował .przed dwoma laty zawartość jednej większej stacyi stopnickiej pod wsią Ossówką 1), obfitość tych drobnych narzędzi obudziła żywre zainteresowanie niektórych archeologów, większość wszakże, interesując się w tej publikacyi powszechnie znanemi typami, na te właśnie najciekawsze okazy nie zwróciła prawie uwagi.
Przedmioty, których legion archeologów prawie nie zauważył na całym obszarze Europy, a których w jednym powiecie zebrałem bez porównania więcej, aniżeli ich posiadają wszystkie publiczne i państwowe muzea razem wzięte, są to narzędzia dokładne i celoiuo-wykończone, o rozmiarach często nie dochodzących jednego centi-metra. Są to narzędzia tak drobne, że mimowoli cisną się do wyobraźni bajeczne karzełki i chce się wierzyć, że są to raczej dzieła ich ręki, aniżeli ludzi o naszym wzroście.
Już przed dwudziestu laty znajdował je w małej ilości na kilku stacyach krajowych i opisał w „Wiadomościach archeologicznych1* prof. Józef Przyborowski, a po nim i inni. We Francyi również już przed kilkunastu laty odkryto niektóre w grotach przedhistorycznych. W ostatniem dziesięcioleciu pewną ilość typów znaleziona w kilku odległych od siebie punktach Francyi, Włoch, Hiszpanii. Portugalii i Niemiec. Odkrycia te, choć stosunkowo zbyt nieliczne,, dowodzą, że musi to być, że się tak wyrażę, normalna katego-rya narzędzi, cechujących pewien lud, albo co trafniejsza, pewien okres czasu, mało znana dla tego, że lekceważona i zaniedbana przez nieścisłość obserwatorów'. Ostatnie trzechlecie po-
/
twierdza moje przyouszczenie. Świeżo odkryto podobne narzędzia
Instruments de silei prókistoriąues, recueillis pres du village d’Oss3Ówka... Avec 22 planches, compr. 1602 specimens.Warszawa 1895. (Po polsku i francusku).