8955898686

w skrócie

mia (punkty libracyjne) — punkty L1-L5 — w tych punktach równoważą się wszystkie siły pochodzące od układu dynamicznego Słońce-Ziemia. Punkty L4 i L5 są punktami stabilnymi, ciało próbne (czyli o zaniedbywanej masie w porównaniu do Słońca i Ziemi) może znajdować się tam długo. Punkty te zmieniają swoje położenie w przestrzeni zgodnie z ruchem planety wokół Słońca.

Źródło: NASA

Trojańczycy to nazwa określająca asteroidy stowarzyszone ze swoimi planetami i podążające po dość skomplikowanych trajektoriach wokół punktów Lagrange’a. Trojańczyk może poprzedzać lub podążać za swoją planetą. 2010 TK₇ wyprzedza Ziemię w jej ruchu wokół Słońca i obiega Słońce w średniej

watora znajdującego się ponad płaszczyzną Układu Słonecznego. Źródło: NASA 224    Urania - POSTĘPY ASTRONOMII

2010 TK₇— pierwszy ziemski trojańczyk

28 lipca w magazynie „Naturę" opublikowano artykuł potwierdzający istnienie pierwszej asteroidy trojańskiej obiegającej Słońce wraz z Ziemią (ang. Trojan Asteroid). Trojańczyk, nazwany tymczasowo 2010 TK₇, jest asteroidą z grupy Apolla, a jego średnica wynosi około 300 m. Po raz pierwszy został zaobserwowany na zdjęciach wykonanych w 2010 r. przez należącego do NASA satelitę WISE (Wide-field Infrared Survey Explorer), a następnie obserwowany naziemnym teleskopem. Ostatecznie obserwacje w kwietniu br. przy użyciu Ca-nada-France-Hawaii Telescope potwierdziły trojańską naturę asteroidy. Do tej pory były znane planetoidy trojańskie towarzyszące Jowiszowi, Neptunowi i Marsowi. Teraz mamy dowód, źe również posiada je Ziemia. Nie wiadomo, jak długo takie planetoidy mogą utrzymywać swoją trojańską naturę, wiemy jednak, że orbita 2010 TK₇ będzie stabilna w przeciągu następnych 10 tys. lat. Wiedziano wcześniej, że takie planetoidy powinny istnieć wokół Ziemi, więc odkrycie następnych obiektów tego typu jest tylko kwestią czasu.

odległości takiej jak Ziemia, czyli 1AU, i w tym samym czasie. Podąża on przed Ziemią, okrążając punkt libracyjny L4 po bardzo wydłużonej orbicie. Obecnie znajduje się w odległości 80 min km, minimalna odległość to 24 min km. Orbita planetoidy wokół punktu L4 jest ekscentryczna i nachylona w stosunku do orbity Ziemi okrążającej Słońce — z Ziemi wygląda tak, jakby planetoida okrążała pustą przestrzeń. Z roku na rok trajektoria trojańczyka zmienia się nieco względem Ziemi — planetoida migruje wzdłuż ziemskiej orbity. Teraz znajduje się stosunkowo blisko Ziemi, a w roku 2209 oddali się od niej maksymalnie, po czym znów zacznie się do Ziemi przybliżać. W roku 2400 będzie znajdować się w takim samym położeniu względem Ziemi jak obecnie, co zamknie pełny cykl libracji wynoszący około 390 lat. Ruch libracyjny powoduje, że planetoida znajduje się w bezpiecznej dla nas odległości od Ziemi i przez następne 10 tys. lat do kolizji obu ciał z pewnością nie dojdzie.

(kz)

WiggleZ

W styczniu bieżącego roku zakończono fazę obserwacyjną jednego z największych przeglądów kosmologicznych nieba — WiggleZ. Po czterech latach obserwacji przy użyciu Angielsko-Austra-lijskiego Teleskopu astronomowie opracowali katalog zawierający pozycje oraz przesunięcia ku czerwieni 240 000 galaktyk. Przegląd pokrywa niespełna 2,4% całkowitej powierzchni nieba (około 1000 stopni kwadratowych) i sięga do rekordowego w klasie zmasowanych obserwacji nieba przesunięcia ku czerwieni z = 1. Głęboki zasięg przeglądu jest jego podstawowym atutem z punktu widzenia zastosowania w badaniu wielu zagadnień kosmologicznych. Graniczna wartość przesunięcia ku czerwieni odpowiada momentowi, w którym Wszechświat miał 5,9 mld lat, a więc odbierane w chwili obecnej światło galaktyk zostało wyemitowane 7,7 mld lat temu.

Zasięg przesunięcia ku czerwieni razem z pokryciem nieba przeglądu przekłada się także na fizyczne rozmiary obserwowanej części Wszechświata. W tym sensie WiggleZ stanowi trójwymiarową mapę rozkładu galaktyk w imponującej objętości 1 Gpc³. Dla porównania warto wspomnieć, że jest to objętość największej komputerowej symulacji powstawania struktur we Wszech-świecie — Millenium Simulation.

Dane przeglądu są obecnie analizo-

5/2011