8748916410

klasa N 4%) i rozkazy (klasa D 32, 5%; klasa N 8%). Warto przytoczyć te, które zachęcały czytelnika do refleksji czy do działania: Oni czekają aż ktoś pomoże im wrócić do normalnego życia. Może tym człowiekiem będziesz właśnie ty?!; Pamiętajmy - jesteśmy odpowiedzialni za innych. Kochajmy się!; Wstrząsająca egzystencja bezdomnych zasługuje na większą uwagę. Uważajcie i wy możecie podzielić ich los! A co wtedy?!

Na podstawie powyższych obserwaqi można stwierdzić, iż uczniowie piętnastoletni dobierali takie struktury komunikacyjne języka, aby tworzone przez nich artykuły publicystyczne w jak najwyższym stopniu odzwierciedlały ich niepokoje. Nierzadko wyrażali negatywną opinię o rzeczywistości tylko za pomocą krótkich stwierdzeń oznajmujących, bo nie nabyli jeszcze odpowiednich sprawności językowych, zwłaszcza w sposobie wyrażania emocji, czy też wstydzili się lub bali rozmów na tematy ludzkiej egzystencji. Znacznie łatwiej i precyzyjniej wypowiadali się uczniowie, którzy systematycznie byli wdrażani do tego typu działań na lekcjach języka polskiego. Przede wszystkim odważnie podejmowali istotne społecznie zagadnienia, wykazywali przy tym większą dojrzałość tworzenia wypowiedzi pisemnej, poprzez którą mówiący wyrażał pragnienie uczynienia, osiągnięcia czy wykonania czegoś ważnego.

Znaczenie i wartość

uczniowskich wypowiedzi publicystycznych

Publicystyczne teksty piętnastolatków przyniosły cenne informacje na temat językowego warsztatu uczniów. Zaobserwowane na tej płaszczyźnie liczne braki często przyczyniały się nie tylko do redakcyjnego zniekształcania sensów toku myślowego, ale i burzyły kompozycję wypowiedzi. Największą „bolączką" badanych było powtarzanie wyrazów, szczególnie zaś nadużywanie zaimków wskazujących. Oto przykład: Chuligaństwo jest problemem społecznym - wiadome to jest z informacji napływających z różnych stron tęgo kraju. Problem ten budzi także różne kontrowersje; Ten problem, to cztery lata tych reporterskich obserwacji, które zapewne są solidne. Wystarczy zebrać tę obserwacje w formie takiego oto reportażu, który przedstawia nasze realia, związane z tg nasza - polską młodzieżą. Na dominację błędów z zakresu pronominali-zaqi w pisemnych pracach uczniów wskazują również badania E. Polańskiego⁵⁸.

Uchybienia, o których mowa, powstają najczęściej wskutek nadmiernego sięgania do mowy potocznej, np.: Chuligani reprezentują wykolejone rodziny; Wybiera sobie taką jedną panienkę i piją wódę; Fajną okazją do bitki jest brak okazji; Już chyba nigdy u nas nie będzie spoko; Świetne polskie rodziny wypuszczają w świat świetne

⁵⁸ E. Polański, Słownictwo uczniów. Problemy, badania, wnioski, Warszawa 1982, s. 67-69.

114