8748916414

gnozowania preferowanych przez nią mediów oraz tematów prowokujących ją do zabierania głosu w ważnych sprawach, a zawarte w niej polecenia praktyczne, polegające na analizie dwóch tekstów dziennikarskich, umożliwiły określenie stopnia uczniowskich umiejętności badania tego typu tekstów kultury.

Druga z ankiet - skierowana do 100 polonistów - pozwoliła poznać stosowane przez nauczycieli sposoby łączenia edukacji polonistycznej z medialnymi fascynacjami uczniów, określić stan ich wiedzy na temat potrzeb i zainteresowań piętnastolatków, a także dostarczyć informacji o czasie, jaki przeznaczali poloniści w trakcie lekcji na medialne i publicystyczne zainteresowania swych wychowanków.

Znacznie więcej informaqi na temat medialnych zainteresowań młodych ludzi przyniosła obserwacja uczestnicząca. Wybór takiej drogi badawczej pozwalał (1) poznać konkretną społeczność uczniowską oraz (2) zaobserwować jej szeroko rozumiane zaangażowanie w dyskusje na temat mediów i proponowanych przez nie treści. Obserwacja umożliwiała równocześnie uzyskanie informacji o stopniu włączenia się uczniów w wypowiedzi na temat programów publicystycznych. To planowe i zamierzone działanie¹² miało miejsce raz w miesiącu podczas omawiania dzienniczków telewizyjnych¹³.

Przyjęta i zaprezentowana wyżej droga empirycznych poszukiwań nie wyczerpuje w pełni możliwości badawczych. Bez wątpienia jednak przynosi ciekawe rozpoznanie. Pozwala tym samym zabrać głos w dyskusji na temat rozwoju edukacji polonistycznej i wyraźnie określić w niej rolę współczesnego nauczyciela.

Praca została podzielona na cztery rozdziały. Pierwszy dotyczy rozważań na temat celów edukacji polonistycznej prowadzonych na podstawie literatury przedmiotu od lat 20. ubiegłego stulecia do współczesności. Znajdują się tu informaqe o ponadczasowej idei rozwijania osobowości młodego człowieka, potrzebie wychowania społecznego, moralnego czy obywatelskiego, a także o konieczności kształcenia kompetencji językowych ucznia w różnych typach sytuacji komunikacyjnych. Troska o wszechstronny rozwój młodego pokolenia jest najważniejszym obowiązkiem szkoły. Dlatego rozdział drugi zawiera refleksje na temat jej roli w przygotowaniu nastolatków do uczestnictwa w życiu i szeroko pojętej kulturze. Podstawę stanowi tu przede wszystkim przegląd wybranych

bardzo często były powierzchowne, dlatego liczba ankietowanych wzrosła o kolejnych 100 uczniów N - innych klas według obowiązującego programu).

^u W. Zaczyński, Praca badawcza nauczyciela, Warszawa 1985, s. 69-70.

¹³ Częstotliwość prowadzenia obserwacji, o której mowa, pozwala zakwalifikować ją jako obserwację próbek czasowych. Środkiem zaś badawczym, ułatwiającym pracę obserwacyjną, było nagrywanie każdej lekcji i następnie wpisywanie jej w arkusz obserwacyjny. Łącznie powstało piętnaście protokołów przeprowadzonych lekcji.

10