8748916443

czy tekstów kultury popularnej - różnie przedstawiających te same problemy i wartości - ma szansę wpłynąć na rozwój krytycznego myślenia młodzieży.

Wobec powyższego można powiedzieć, iż ważne w kształceniu, wychowaniu i formowaniu młodego człowieka - uwikłanego w dramat istnienia⁶², często zagubionego wobec konieczności oceny i wyboru odpowiednich wartości, będzie nauczenie go rozpoznawania i nazywania przeżyć swoich i innych. Podstawą zaś wszelkich rozpoznań, m.in. podczas czytania różnych tekstów kultury, jest język. W związku z tym istotny staje się taki sposób jego rozwoju, który pozwalałby młodzieży zanurzyć się w doświadczeniu i w świecie⁶³.

Zaprezentowane tu wybrane koncepcje edukaqi polonistycznej stawiają przed nauczycielem odpowiedzialne i trudne zadanie wyboru właściwej drogi kształcenia młodych ludzi, umożliwiającej rzetelny i efektywny rozwój ucznia--człowieka w świecie zdominowanym „anty-cywilizacją miłości"⁶⁴. Trzeba pilnie zająć się szukaniem sposobów kształtowania u uczniów postaw moralnych i związanych z nimi przeżyć. Dlatego zarówno treści zawarte w przedmiocie nauczania, jak i rozwiązania dydaktyczne lekqi muszą być podporządkowane trosce o formowanie osobowości współczesnej młodzieży i o jej wychowanie etyczne. To ostatnie zaś powinno wyznaczać drogę kształcenia polonistycznego dającego wychowankom możliwości zrozumienia siebie i własnej niezależności, a co za tym idzie odkrywania uniwersalnych ludzkich problemów i zjawisk kulturowych oraz kształtowanie przez to swojej tożsamości i wrażliwości na drugiego człowieka. Taką szansę stwarzają m.in. przeżycia uczniów⁶⁵, będące wynikiem: (1) analizowania i dyskutowania wymienionych wyżej problemów zawartych w rozmaitych tekstach kultury oraz (2) redagowania przez młodzież wypowiedzi o charakterze publicystycznym, a następnie (3) badania ich pod różnym kątem.

Doskonalenie kompetencji komunikacyjnej

Podstawą dla współczesnych koncepq'i dydaktycznych - wskazujących kierunki takiego kształcenia kulturowo-literackiego, które przyczynia się do rozwoju osobowości ucznia, a także wpływa na kształtowanie się jego postaw moralnych

⁶² J. Tischner, op. cit., s. 257-332.

⁴³ Por. Z.A. Kłakówna, op. cit., s. 46 i 61.

⁶⁴ J. Nagómy, Między „kulturą śmierci" a „kulturą życia"- wyzwania współczesności, [w:] Jan Paweł II, Eoangelium vitae. Teksty i komentarze, Lublin 1999, s. 135-158.

⁴⁵ Por. H. Kwiatkowska, op. cit., a także R. Zavolloni, Psychologia nadziei. Aby poczuć się zrealizowanym, tłum. M. Radomska, Kielce 1999, s. 102-127 oraz R. Coles, Inteligencja moralna dzieci, tłum. D. Gaul, M. Machowski, Poznań 1999.

27