Dane zawarte w tabeli wskazują, iż wśród ogółu reportaży uczniowskich dominowały publicystyczne. One to zostały poddane głębszej analizie. Już samo określenie - publicystyczny - sugeruje, iż powinna się w nich wyraźnie zaznaczyć indywidualność autora, jego głos w sprawie, o której pisze, a także elementy sprawozdawczości. Wśród przeważającej liczby tekstów uczniowskich na pierwszy plan wysuwały się informaq'e będące sprawozdaniem, które zawierały wyłącznie suchą relację bez reporterskiego komentarza. Oczywiście można się zastanawiać nad przyczynami tego stanu rzeczy. Jedną zapewne było powierzchowne, a czasami nawet chaotyczne zbieranie i selekcjonowanie materiałów. Druga łączyła się z brakiem umiejętności redagowania reportaży. Temu zaś mogły sprzyjać zaniedbania polonistyczne, związane ze sposobami wprowadzania i analizowania omawianej formy wypowiedzi. Zdarza się przecież, że sami nauczyciele ograniczają reportaż jedynie do jego sprawozdawczej roli. Wśród badanych wypowiedzi były także i takie, w których oprócz typowych relaqi znalazły się przeżycia oraz opinie piętnastolatków.
Przykłady21:
• Widzimy, że chuligaństwo to problem społeczny. Jednak co możemy zrobić, aby to zmienić? Może, gdyby prawo było bardziej surowe, to młodzież bałaby się ponoszenia konsekwencji i nie dochodziłoby do różnych, czasem tragicznych zdarzeń. Bo przecież na to, co ktoś ogląda w telewizji czy jak wychowuje swoje dzieci, w zasadzie nie mamy żadnego wpływu.
• Sytuacje,jakiemiałymiejscenatymstadionie,przeszływszelkieludzkiewyobrażenia.Czy normalny człowiek mógłby sobie wyobrazić - jeszcze parę lat wstecz, żeby chuligańskie incydenty stały się przyczyną odwołania międzynarodowego spotkania piłkarskiego? Pozostaje znaleźć odpowiedź na pytanie: jak wychować kulturalnych kibiców, a jak poradzić sobie z chamami? Miejmy nadzieję, że już w niedługim czasie zostaną podjęte odpowiednie działania!
Jak wynika z cytowanych fragmentów, ich autorzy próbowali komentować i subiektywnie oświetlać problemy otaczającej rzeczywistości22. Sprzyjała temu zapewne zdobywana przez nich na lekq'ach języka polskiego umiejętność redagowania tej formy wypowiedzi dziennikarskiej.
Na podstawie analizy pisemnych wypowiedzi uczniów można stwierdzić, iż zdecydowana większość badanych (94,3%) nie radziła sobie z budową reportażu o charakterze publicystycznym.
21 Fragmenty dwóch reportaży z klasy D.
22 R. Jedliński, op. cit., s. 129.
91