9157474283

Dawniej odbywały się cykliczne targi zwierząt w mniejszych miasteczkach. Odbywały się m.in. targi końskie, na których wystawiano do sprzedaży kilka tysięcy osobników.

-Film o pasterstwie i hodowli

4 Uprawa roli

Uprawa roli jest stosowana od neolitu. W wielu rejonach świata długo utrzymywała się żarowo-wypaleniskowa gospodarka nazywana inaczej kopieniaczą.

Ziemią była wypalana na obszarach stepowych lub leśnych dla uzyskania areału pod uprawę. Jest to metoda archaiczna i prymitywna. Zapewnia zysk jedynie na samym początku. W pierwszym roku z jednego ziarna uzyskuje się około 50 nowych (1:50). Jednak ziemia szybko ulega wyjałowieniu, a po 7-10 latach zysk wynosi jednak już tylko 1:1 lub nawet mniej. Wymaga ugorowania przez około 20 lat, by ziemia uzyskała swoją żyzność.

Na ten czas trzeba wypalić nowe połacie ziemi. W tym celu trzeba często przenieść siedziby ludzkie, gdyż nie opłaca się podróżować do nowych siedzib ludzkich. Wsie były przenoszone wzdłuż cieków wodnych w inne miejsce, gdzie zakładano nowe pola. Gniazdowe przenoszenie wsi jest znane z etnografii.

Nie znano żadnych metod użyźniania ziemi, w tym nawet za pomocą odchodów zwierzęcych.

Kolejnych etapem był system dwupolowy. Jednego roku obsiewano pół areału, a drugie pół ugorowano przez jeden rok. Po ugorowaniu ziemię wypalano. W następnym roku połówki odwracały się rolami.

Kolejnym etapem była trójpolówka. Jedna część była obsiewana zbożem ozimym, drugą część obsiewano “jarzynami”, czyli zbożami jarymi, wysiewanymi na wiosnę. Trzeci fragment był ugorowany. W następnym roku role się zmieniało, wysiewano zboża ozime na części ugorowanej, a jare na części obsianej ozimymi w poprzednim roku.

W Polsce trójpolówkę wprowadzono dopiero w XIII-XIV wieku. Konsekwencją trójpolówki są zachowane nazwy niektórych nazw miejscowości “trzecie pole”.

Oprócz uprawy zbóż istniała też uprawa roślin strączkowych, które uprawiano najbliżej zabudowań ludzkich, na obszarze intensywnie nawożonym. Były to tzw. uprawy ogrodowe. Rośliny te często uprawiano w specjalnych skrzynkach z żyznymi ziemiami np. czarnoziemami. Rośliny ogrodowe i ich skrzynki zabezpieczano przed szkodnikami.

Z gospodarką kopieniaczą wiąże się usuwanie karpin i korzeni za pomocą koserów. Kosery i kazma były narzędziami do tego wykorzystywanymi. Część karpin wykorzystywano jako paliwo, a część spalano na miejscu.

Widły służyły do rozrzucania obornika na polu dowożonego z obór i chlewów. Czasami bydło koszarowano na polach ugorowanych i w ten sposób ziemia ulegała samonawożeniu.

Motyki były używane w gospodarce kopieniaczej. Łopaty służyły do spuclchniania ziemi w gospodarce ogrodowej oraz zbożowej na dużych polach.

Łopaty miały żeleźce, czyli część metalową wzmacniającą część pracującą. Stosowane były też łopaty bose, bez elementów drewnianych. Oprócz łopat stosowano kopaczki przypominające kształtem cyfrę 1, wykonane z zagiętych fragmentów drewna.

Uprawa kopieniaczą wciąż jest stosowana w niektórych obszarach świata.

Ziemie po wypaleniu i użyźnieniu trzeba zaorać w celu jej spulchnienia. Do orki stosowano rozmaite narzędzia. Pługi są najnowszym narzędziem stosowanym do roki, które odwraca glebę. Wcześniej stosowano radia i sochy, które nie odwracały gleby, czyli skiby, ale rozcisnaly ją. Aby

13