9195261154

Kronika 415

pluralizm medyczny można spojrzeć nie tylko tu i teraz, ale także biorąc pod uwagę głębię historyczną i transkulturowy proces przepływu idei.

Pojęcie zdrowia pojawiało się podczas konferencji w kilku ujęciach. W kontekście kosmologii społeczeństw pozaeuropejskich prezentowane było w klasycznym rozumieniu jako przeciwwaga dla choroby. Koncepcje zdrowia i choroby w dżajni-zmic indyjskim systemie filozoficzno-rcligijnym, który w odniesieniu do zdrowia i leczenia prezentuje się na tle innych tamtejszych systemów jako najbardziej konsekwentny, omówił Piotr Klafkowski (KEiAK US). Mariusz Kairski (IEiAK UAM) pokazał natomiast pojmowanie dobrostanu wśród Indian E*nepa z Amazonii wenezuelskiej, łączone z pojęciem osoby i anty-osoby, zdrowia i choroby, a także powiązane z konstruowaniem człowieczeństwa i pokrewieństwa.

Istoty tego, czym jest zdrowie, poszukiwano intensywnie podczas specjalnej sesji warsztatowej, prowadzonej wspólnie przez Danutę Pcnkalę-Gawęcką i Włodzimierza Piątkowskiego. Młodzi reprezentanci różnych dyscyplin przedyskutowali różne nic-fizycznc jego wymiary. Problemy zdrowia społecznego w perspektywie makro-i mikrospołcczncj oraz kłopoty z mierzeniem jego poziomu (m.in. subiektywny charakter) omówiła Katarzyna Walcntynowicz-Moryl (Instytut Socjologii, Uniwersytet Zielonogórski). Znaczenia wymiana psychicznego dowodziła Katarzyna Chlewińska (IEiAK UAM), pokazując, jak interwencja kryzysowa (oddolna, niezinstytucjona-lizowana, oparta na wczesnym reagowaniu i wsparciu) służy wzmacnianiu zdrowia. Współcześnie upowszechnia się takie właśnie pozytywne traktowanie zdrowia w perspektywie salutogenicznej. Mateusz Glinowiecki (Instytut Stosowanych Nauk Społecznych UW) ukazał to przez pryzmat historii socjologii, a w ujęciu antropologicznym Natalia Weimann (Poznań), która w kontekście promocji zdrowia mówiła o rosnącej popularności takich trendów, jak well-being i slow movement, jako reakcji na ugruntowane koncepcje dobrostanu. Podczas innych spotkań panelowych dyskutowano też o niektórych szczególnych aspektach zdrowia głównie w odniesieniu do kobiet. Anna H. Wądołowska (Szkoła Nauk Społecznych IFiS PAN, Warszawa) omówiła dynamicznie rozwijające się w antropologii medycznej studia nad zdrowiem reprodukcyjnym, na tle badań nad tymi zagadnieniami w innych naukach społecznych oraz w naukach przyrodniczych. Przedstawiono także pojęcie urody na tle różnych wizji kobiecości, wskazując, że może być ono także traktowane jako „przedłużenie” zdrowia (E. Kostrzewska, IH UŁ).

W dyskusjach pewne kontrowersje budził natomiast problem edukacji zdrowotnej. Socjolodzy wykazują dysonans pomiędzy racjonalnością medyczną a potocznym pojmowaniem zdrowego stylu życia, stąd specyfika postaw Polaków wobec zdrowia rysuje się mało optymistycznie (E. Korzeniowska, Krajowe Centrum Promocji Zdrowia w Miejscu Pracy, Instytut Medycyny Pracy, Łódź, i K. Puchalski, SWPS, Warszawa, Instytut Medycyny Pracy, Łódź). Jak zauważył Krzysztof Puchalski, metody sondażowe nastręczają jednak wielu trudności w ocenie stopnia i zakresu dbałości o zdrowie, zatem niezbędne jest włączenie perspektywy antropologicznej, pokazującej kontekst obserwowanych zjawisk. Badania tego typu prowadzone są obecnie w środowiskach migracyjnych. Prowadząje: Maria Węgrzynowska (School of Nursing, Dublin City University, Irlandia) wśród Polek, które wyjechały z kraju