9467667859

Rozdział 1. Międzynarodowe Standardy Rachunkowości źródłem globalnych zasad... 23

dużą liczbę opcji w odniesieniu do proponowanych rozwiązań, to jednak odegrały one ogromną rolę w zmniejszaniu różnic między systemami rachunkowości krajów członkowskich tej organizacji¹².

Najważniejsze dyrektywy EWG dotyczące bezpośrednio rachunkowości i sprawozdań finansowych stanowiły kompromis między dwoma skrajnymi systemami rachunkowości - systemem kontynentalnym i systemem anglosaskim. W obliczu globalizacji wymagały one jednak nadal gruntownej przebudowy. Decyzję o takich przeobrażeniach powzięła Komisja Europejska już w 1995 r., a konkretne działania zostały określone w strategii Unii Europejskiej na lata 2000-2005. Podstawę tej modernizacji stanowiły Międzynarodowe Standardy Rachunkowości¹³.

1.2. Ewolucja sprawozdania finansowego w wymiarze międzynarodowym (E. Wolińska, A. Jurewicz)

Sprawozdania finansowe to efekt końcowy rachunkowości finansowej, sposób komunikowania informacji o działalności jednostki do otoczenia - różnych użytkowników. Sprawozdania finansowe mogą mieć nie tylko różny zakres i układ informacji, ale także mogą być różnego rodzaju.

Generalnie wyróżnia się dwa podstawowe sprawozdania finansowe - bilans i rachunek zysków i strat (por. ilustrację 1.1). Odzwierciedlają one podwójne spojrzenie w rachunkowości, ale przede wszystkim podwójny wymiar zarządzania - zarządzania rentownością i płynnością.

Wśród dwóch przedstawionych na ilustracji 1.1 sprawozdań niewątpliwie fundamentalnym jest bilans - wyrażający równowagę i świadczący o doskonałości rachunkowości.

Bilans zawsze zajmował w rachunkowości szczególne miejsce, jednak różne było jego znaczenie w kolejnych fazach rozwoju teorii i praktyki rachunkowości. Przez długie lata stanowił on jedynie zestawienie majątku, spełniając tym samym w rachunkowości tylko rolę techniczną. Ranga bilansu zmieniła się dopiero

¹²    Podkreśla się, że po wprowadzeniu dyrektyw ogromnie wzrosła jakość informacji finansowej publikowanej przez spółki działające w państwach członkowskich Unii Europejskiej, ale również zwraca się uwagę na to, że dużym problemem dla spółek europejskich jest dostęp do amerykańskiego rynku kapitałowego. Dyrektywy nie są wystarczająco szczegółowe, aby zaspokajać wymogi informacyjne stawiane spółkom giełdowym w Stanach Zjednoczonych. Dlatego też konieczne było opracowanie nowej strategii rachunkowości. Rozpoczyna ona kolejny etap harmonizacji rachunkowości europejskiej z udziałem Komisji Europejskiej i IASB. Zob. K. van Hulle, Perspektywy harmonizacji rachunkowości - europejski punkt widzenia, Rachunkowość 1999, nr 1, s. 1-8.

¹³    Communication of the European Commission on Accounting Harmonization. A New Strategy vis-a-vis International Harmonization, COM 1995 (508).