9467667860

24 Część I. Ogólne zasady pomiaru i prezentacji kluczowych pozycji sprawozdania...

Ilustracja 1.1. Podstawowe składniki sprawozdawczości finansowej

SPRAWOZDAWCZOŚĆ FINANSOWA
Wynik (efekt końcowy) rachunkowości finansowej
_i_
Dostarczenie informacji o działalności podmiotu		różnym użytkownikom
BILANS		RACHUNEK ZYSKÓW 1 STRAT
Majątek/Źródła finansowania/Kapitał własny		Przychody/Koszty/Wynik finansowy

Źródło: E. Walińska, Bilans jako fundament sprawozdawczości finansowej w kontekście zmian współczesnej rachunkowości, Warszawa 2009, s. 63.

w XIX wieku; wówczas przestał być postrzegany wyłącznie jako zestawienie majątku, a stał się przedmiotem wyceny. Znalazło to odzwierciedlenie w teorii rachunkowości, w której zaczęły powstawać doktryny bilansowe - początkowo statyczna, a następnie dynamiczna¹⁴. Na początku teorie bilansowe skupiały się na celu bilansu, który określał priorytet - zestawienie majątku lub ustalenie wyniku, w drugiej fazie rozwoju teorii dodano zagadnienia wyceny bilansowej¹⁵.

Punktem zwrotnym dla funkcji bilansu w rachunkowości byt kryzys lat 30. XX wieku oraz coraz bardziej aktywny rynek papierów wartościowych, głównie w Stanach Zjednoczonych. Rachunkowość przyjęła wówczas właścicielski punkt

¹⁴    Jak stwierdza G. Świderska, historycznie rzecz ujmując, jako cel bilansu w początkowej fazie stawiano ustalenie zysku. Następny etap w rozwoju teorii bilansowych to etap dominacji bilansu statycznego, którego celem było przedstawienie majątku. Por. G. Świderska, Bilans dynamiczny -teorie i aktualne znaczenie, Warszawa 1989, s. 17.

¹⁵    W literaturze można spotkać różne opinie na temat momentu, w którym nastąpiła zmiana orientacji teorii bilansowej, ale niewątpliwie rozkwit teorii statycznego bilansu przypada na lata 70.-90. XIX wieku. Niektórzy autorzy wyrażają pogląd, że punktem zwrotnym w rozwoju bilansu statycznego było francuskie prawo handlowe z 1673 r., inni, że bazą dla statycznej teorii bilansu był dopiero niemiecki Kodeks Handlowy z 1861 r. Por. np. G. Świderska, Bilans dynamiczny - teorie i aktualne znaczenie..., s. 18-19; W. Brzezin, Statyczne teorie bilansowe, Zeszyty Naukowe WSP w Opolu, seria: „Ekonomia” XI, Opole 1987, s. 16-17.