1.4. Cel teologii fundamentalnej
1. Celem t.f. jest badanie uzasadnienia wiarygodności objawienia chrześcijańskiego, przez co wykazuje się nadprzyrodzoną genezę chrześcijaństwa jako religii objawionej przez Boga i buduje metodologiczne podstawy dla teologii. Nadprzyrodzoną genezę chrześcijaństwa wykazuje się przez fakt, że w Jezusie Chrystusie dokonało się w pełni Objawienie Boga, które jest wiarygodne, dlatego pojęcie wiarygodności jest kluczowe dla t.f., gdyż rzutuje obok przedmiotu na różne ujęcia teologii fundamentalnej.
Ze względu na cel, spośród wielu innych, wyróżnia się następujące koncepcje teologii fund.:
Tsemejotyczna (znakowa) - zarówno przedmiot, jak i metodę uzasadnienia wiarygodności objawienia chrześc. ujmuje w kategoriach znaku. Przedmiotem t.f. w traktacie chrystologicznym jest Jezus Chrystus jako osobowy znak Boga objawiający go w historii, natomiast w traktacie eklezjologicznym - Kościół jako zbawczy znak Chrystusa.
2°personalistyczna - cel, którym jest poznanie wiarygodności objawienia, pojmuje się osobowo jako świadectwo Boga o sobie wyrażone w Jezusie Chrystusie. Traktat chrystologiczny ujmuje w kategoriach osobowego posłannictwa Słowa Wcielonego, zwiastującego dobrą nowinę o zbawieniu, zaś w traktacie eklezjologicznym - Kościół traktuje jako społeczne, osobowe uobecnienie i przedłużanie zbawczej misji Chrystusa.
3° transcendentalno-antropologiczna - tu sąd wiarygodności objawienia tkwi w samym akcie wierzenia, przy czym jest on uwarunkowany nie tylko przedmiotowo (treść, w którą się wierzy), ale i podmiotowo (formalna struktura wierzenia). Przedmiotem t.f. tak ujmowanej jest obecność Boga w indywidualnej, religijnej świadomości osoby ludzkiej oraz w świadomości wspólnoty Kościoła.
4° agapetologiczna - akcentuje w przedmiocie ijego poznaniu elementy miłości, które tkwią w objawieniu Bożym; ukazuje miłość Boga wyrażoną w dziejach narodu wybranego, we wcieleniu Syna Bożego i jego zbawczym dziele, trwającą nadal w Kościele, a ponadto przygotowującą człowieka na jej przyjęcie przez oddziaływanie głównie na jego wolę, która winna nakłonić do decyzji przylgnięcia do Boga będącego miłością jako najwyższej i absolutnej wartości.
5°hermeneutyczna - dąży się do eliminowania zewnętrznego uzasadnienia, które charakteryzowało dawniejsze modele teologii fund. i usiłuje wypracować uzasadnienie wewnętrzne. Wiarę nadprzyrodzoną ukazuje się tu w łączności z osobą i jej wewnętrznymi przeżyciami. Uzasadnienie wiary religijnej dokonuje się tu w immanentnym akcie jej rozumienia oraz przez ukazywanie wartości życiowych wiary, zwł. sensu życia, możliwości pełnej realizacji osoby ludzkiej. Sens pełny może dać tylko Bóg realnie obecny w człowieku poprzez wiarę.
6°historiozbawcza teologia fundamentalna - wykazuje realność historii zbawienia; w zakresie traktatu chrystologicznego centralnym problemem jest wydarzenie zbawcze, natomiast w traktacie eklezjologicznym - fakt zbawczy w społeczności chrześcijańskiej.
1.5. Zadania teologii fundamentalnej
W t.f. odróżnia się cel od zadań na następującej zasadzie: cel jest stały, istotnie związany z t.f., warunkuje sens istnienia tej dyscypliny. Zadania są zmienne, bardziej związane z duchem czasu i umożliwiają skuteczne zrealizowanie celu w określonym czasie. Podstawowe zadania t.f. związane są z teologią, dialogiem oraz z funkcją apologetyczną.
1. Zadania wobec teologii. Zadania te grupują się wokół budowania metodologicznych podstaw dla teologii, wypracowanych podstawowych kategorii językowych oraz zadania praktycz-no-społeczne dla wiary.
a. Zadanie budowania metodologicznych podstaw dla teologii wynika z faktu, że u 4