9728252601

chrześcijaństwa jest wiara w Objawienie Boże w dziejach, które swój szczyt i pełnię osiągnęło we Wcieleniu i Tajemnicy Paschalnej Jezusa Chrystusa. Przez to największe dzieło Boże - Wcielenie i Paschę - poznaliśmy, jak mówili Ojcowie Kościoła, „teologię” wewnętrznego życia w Bogu, „niedostępną dla samego rozumu, a nawet dla wiary Izraela przed Wcieleniem Syna Bożego i posłaniem Ducha Świętego” oraz głębię tajemnicy człowieka i świata (KKK 237). II Sobór Watykański i współczesna teologia katolicka koncentrują się na tym właśnie Objawieniu.

II.1.3. Soborowe koncepcje Objawienia

Przez długie wieki nowożytnego chrześcijaństwa bogactwo Objawienia Chrystusowego sprowadzano właśnie do tego odsłonięcia, odkrycia prawd, których człowiek nie zdoła ogarnąć własnym rozumem. Odmawiano przy tym choćby możliwości objawienia Boga w dziejach innych religii. Ton ten przeważał jeszcze w konstytucji „Dei Filius” i Soboru Watykańskiego, promulgowanej 24 kwietnia 1870 r. Była ona odpowiedzią na racjonalizujące i naturalistyczne koncepcje religii, które dominowały w XIX-wiecznych prądach umysłowych. W epoce powszechnego odwoływania się do rozumu i natury. Sobór ten położył nacisk na autorytet Boga objawiającego, poręczony pewnymi znakami wiarygodności i przekazujący człowiekowi prawdy nadnaturalne, a zatem nieuchwytne rozumowo. W „Dei Filius” stwierdza się wprawdzie, że Bóg objawia siebie samego i odwieczne postanowienia swojej woli i znakomicie określa relację rozumu i wiary, jednak później w teologii i w przepowiadaniu naukę tę przedstawiano jednostronnie: Objawienie wg tego soboru to słowo Boga potwierdzone nieomylnym autorytetem Boskim i depozyt prawd powierzonych Kościołowi w Piśmie Świętym i Tradycji. Kościół ma ich wiernie strzec i podawać do wierzenia (credenda, tenen-da). Ta intelektualistyczna wizja Objawienia, niejako „relikwiarza prawd” niezmiennych i wiernie przekazywanych, przetrwała w teologii aż do czasów Vaticanum II. Spotkamy ją jeszcze w dwu zarysach schematu „De fontibus revelationis” („O źródłach Objawienia”) II Soboru Watykańskiego. Ojcowie soborowi odrzucili go jednak po długiej dyskusji, zapoczątkowanej 14 listopada 1962 r. Konstytucja o objawieniu „Dei Verbum”, owoc ponad trzyletnich debat, promulgowana 18 listopada 1965 r., jest pierwszym w dziejach dwudziestu soborów dokumentem całkowicie poświęconym Objawieniu. Składa się z wstępu i pięciu rozdziałów: I. O samym Objawieniu; II. O przekazywaniu Objawienia Bożego; III. O Boskim natchnieniu Pisma Świętego i o jego interpretacji; IV. O Starym Testamencie; V. O Nowym Testamencie; VI. O Piśmie Świętym w życiu Kościoła.

Pogłębione ujęcie Objawienia jest w „Dei Verbum”. Jego istotę wyraża nr 2: „Spodobało się Bogu [...] objawić siebie samego i ujawnić nam tajemnicę swej woli, dzięki której ludzie mają przez Chrystusa, Słowo wcielone, dostęp do Ojca w Duchu Świętym i stają się uczestnikami boskiej natury (por. Ef 2,18; 2P 1,4). Poprzez to zatem Objawienie Bóg niewidzialny (por. Kol 1,15; 1 Tm 1,17) w nadmiarze swej miłości zwraca się do ludzi jak do przyjaciół (por. Wj 33,11; J 15, 14-15) i obcuje z nimi (por. Bar 3,38), aby ich zaprosić do wspólnoty z sobą i przyjąć ich do niej. Ten plan Objawienia urzeczywistnia się poprzez czyny i słowa, wewnętrznie ze sobą powiązane [...]. Najgłębsza zaś prawda o Bogu i o zbawieniu człowieka jaśnieje nam [...] w osobie Chrystusa, który jest zarazem pośrednikiem i pełnią całego Objawienia”.

Proponowane niżej punkty zawierają syntezę nauki II Soboru Watykańskiego o Objawieniu, a jednocześnie zarysowują perspektywy teologiczne, które wytyczyło ujęcie soborowe.

Określenie Objawienia

W świetle katolickiej koncepcji Objawienia Bóg na pierwszym miejscu „w nadmiarze swej miłości zwraca się do ludzi jako do przyjaciół”. On sam jest inicjatorem, treścią i pełnią Objawienia, którego ostatecznym celem jest wprowadzenie człowieka do wspólnoty Trójcy Świętej przez Chrystusa objawiającego Ojca w Duchu Świętym. Objawienie, tak rozumiane to, zbawcze darowanie się Boga człowiekowi, dokonane w historii przez Jego nadprzyrodzone działanie i interpretujące

9