988046945

Polskie parki narodowe w liczbach 359

mai równe 1. Natomiast w Wigierskim strefa ochronna jest mniejsza od parku. Podkreślić warto, że z pozostałych parków dużymi strefami ochronnymi odznaczają sie parki: Babiogórski i Karkonoski, a bardzo małymi: Białowieski i Woliński.

Znaczenie otuliny zależy nie tylko od jej rozmiarów, ale również od tego, jak oddziela park od terenów niechronionych. Najlepsza sytuacje maja te parki, w których granice parku i strefy ochronnej przebiegają w dużej odległości od siebie. Tak jest w przypadku parków: Roztoczańskiego, Drawieńskiego czy też „Borów Tucholskich” otoczonych parkiem krajobrazowym. Mniejsze zabezpieczenie stwarza strefa ochronna, gdy jej granice bardzo zbliżają sie do granic parku lub sie z nimi na niektórych odcinkach pokrywają, jak np. w Poleskim lub w „Ujście Warty”.

Wielkość parku zależy przede wszystkim od rozległości obszaru, na którym występują walory przyrodnicze i krajobrazowe, uzasadniające ich ochronę. Jednakże nawet gdy kryteria oceny są dobrze określone, kwestia waloryzacji terenu, a zatem i wyznaczenie granic projektowanego parku mogą być dyskusyjne. Poza tym o przebiegu granic i wielkości parku decydują też względy pozaprzyrodnicze - gospodarcze i społeczne. Granice, w jakich zostaje powołany park, sa przeto wynikiem ścierania sie dążeń przyrodników z przeciwdzia-łaniami osób i instytucji reprezentujących inny pogląd na możliwości wykorzystania danego obszaru.

Parki tworzono w różnych okresach i nierzadko wyznaczenie optymalnych z przyrodniczego punktu widzenia granic było zadaniem trudnym do realizacji z powodu oporu władz administracyjnych. Konsekwencja tego jest dążenie do korekty granic i powiększania istniejących parków. Nie wszędzie takie możliwości istnieją. Jednak w wielu przypadkach zmiany sa możliwe i uzasadnione. Nie należy z nimi zwlekać, gdyż w związku z postępującym zagospodarowaniem kraju sprawa zwiększania powierzchni parkowych staje sie coraz trudniejsza do przeprowadzenia.

GRANICE I KSZTAŁT PARKÓW

Długość granicy parku zależy nie tylko od jego wielkości, ale również od kretości granicy i rozczłonkowania parku. Mało jest parków, jak Białowieski, o nieskomplikowanym kształcie i prostolinijnych granicach na długich odcinkach. Większość parków ma kształty mniej lub bardziej złożone. W wielu na całość powierzchni składaja sie oprócz głównego kompleksu niepołączone z nim bezpośrednio fragmenty terenu. W skrajnym przypadku, park w planie wygląda jak archipelag, w którym obok głównej wyspy rozsiane sa mniejsze wysepki. Niektóre parki, jak Magurski czy Kampinoski, maja takich odpry-