- 331 -
H. Szpidbaum.
Samarytanie.
Studjum antropobiologiczne.
Przedstawił K. Stołyhwo dn. 11 listopada 1926 r.
Niegdyś bardzo liczny, obecnie będący na wymarciu szczep Samarytan, stanowi istne curiosum — jest jakby żywym wykopaliskiem z odległych czasów biblijnych. Dzieje tego szczepu obejmują blizko 2800 lat, przytem godnym podkreślenia jest fakt, iż Samarytanie nigdy nie opuszczali Palestyny. Bliższe poznanie ich przyczyni się niewątpliwie do wyjaśnienia wielu zawiłych zagadnień, dotyczących antropologji dawnych mieszkańców Chanaanu i do pewnego stopnia i współczesnych Żydów.
Dane dotyczące antropologji Samarytan są nader skąpe. Na początku b. stulecia (1901) Amerykanin Henry Minor Huxley zbadał 35 Samarytan, w kilka lat później Weissen-berg sprawdził te badania. Jakkolwiek obaj uczeni otrzymali zgodne wyniki pomiarów, doszli jednak do różnych wniosków. Podczas gdy H u x 1 e y pisze, że „ogólny typ fizjognomiczny Samarytan jest stanowczo żydowski, szczególnie zaś nos... Samarytanie zachowali stary typ w całkowitej czystości i są obecnie jedynymi, jakkolwiek zdegenerowanymi przedstawicielami starożytnych Hebrejczyków”, Weissenberg, a za nim Fis hb erg uważają, iż typy żydowskie nie występują wśród Samarytan częś-ściej, aniżeli wśród pozostałych mieszkańców Syrji, do których też antropologicznie nąjbardziej się zbliżają. Gdy weźmiemy pod uwagę, że stopień opracowania materjału tych badaczy nie przekraczał poziomu średnich arytmetycznych, nie będziemy się dziwili różnicom w subjektywnych sądach obydwu autorów. Poza temi pracami istnieją liczne opisy podróżników jak W a c k e r-nagla, Orelliego, Beaulieu, które jednak większej wartości naukowej nie posiadają.
Nim przejdę do opisu wyników moich badań, przedstawię krótki zarys historyczny powstania omawianego szczepu.
Ze Starego Testamentu wiadomo, iż 722 r. przed Narodź. Chrystusa Sargon, król Assyryjski, zdobył Samarję. 27.290 miesz-
Towarzystwo Naukowe Warszawskie. 4