22 I. Wprowadzenie. Wybrane zagadnienia ogólne z zakresu finansów i prawa finansowego
Tabela 3. Dochody budżetu państwa w 2010 roku
Wyszczególnienie |
Plan na 2010 r. (w tys. zł) |
Dochody ogółem |
249 006 601 |
1. Dochody podatkowe i niepodatkowe |
245 636 184 |
1.1. Dochody podatkowe |
223 225 010 |
1.1.1. Podatki pośrednie |
160 840 000 |
z tego: Podatek od towarów i usług |
106 200 000 |
Podatek akcyzowy |
53 070 000 |
Podatek od gier |
1 570 000 |
1.1.2. Podatek dochodowy od osób prawnych |
26 300 000 |
1.1.3. Podatek dochodowy od osób fizycznych |
36 085 000 |
1.1.4. Podatek tonażowy |
10 |
1.2. Dochody niepodatkowe |
22 411 174 |
1.2.1. Dywidendy |
4 223 500 |
1.2.2. Cło |
1 804 000 |
1.2.3. Opłaty, grzywny, odsetki i inne dochody niepodatkowe |
13 656 257 |
1.2.4. Wpłaty jednostek samorządu terytorialnego |
2 727 417 |
2. Środki z Unii Europejskiej i z innych źródeł niepodlegające zwrotowi |
3 370 417 |
Źródło: Ustawa budżetowa na 2010 rok z 22 stycznia 2010 roku.
Najważniejsze podatki (dochody w latach 2006-2010) przedstawia tabela 4. Tabela 4. Najważniejsze podatki w latach 2006-2010
Rodzaje podatków |
2006 r. |
2007 r. |
2008 r. |
2009 r. |
2010 r. |
Podatki ogółem |
88,50% |
90,43% |
86,45% |
82,98% |
91,13% |
Podatki pośrednie |
63,74% |
64,73% |
60,63% |
58,31% |
72,10% |
Podatek VAT |
42,09% |
43,42% |
40,76% |
39,13% |
47,57% |
Podatek akcyzowy |
21,65% |
21,31% |
19,87% |
19,18% |
23,77% |
Podatki dochodowe |
24,33% |
25,27% |
25,82% |
24,21% |
27,94% |
Podatek dochodowy od osób prawnych |
14,61% |
14,90% |
15,13% |
13,28% |
16,16% |
Podatek dochodowy od osób fizycznych |
9,72% |
10,37% |
10,69% |
10,93% |
11,78% |
Źródło: Dane Ministerstwa Finansów.
Jak wynika z tabel 3 i 4, podatki odgrywają dominującą rolę w zasilaniu budżetu państwa. Ich udział w budżecie państwa wynosi około 91,13%, w tym podatki pośrednie (VAT i akcyza) ponad 72%.
Konstytucyjne podstawy finansów publicznych. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. poświęca finansom publicznym rozdział X, choć ich nie definiuje. Jedynie w art. 216 Konstytucja stanowi, że środki finansowe na cele publiczne są gromadzone i wydatkowane w sposób określony w ustawie. Ponadto zarówno poprzednio obowiązująca ustawa o finansach publicznych z 30 czerwca 2005 r., jak również obecnie obowiązująca ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych nie definiują pojęcia finansów, ograniczając się jedynie do