106095740

Rozdział I. Cele kształcenia ekonomistów i ich uwarunkowania

Tendencje występujące w rozwoju kształcenia zawodowego w Polsce zbieżne są z tendencjami obserwowanymi na świecie¹. Do najważniejszych można zaliczyć:

a)    stały wzrost zapotrzebowania na kadry wykwalifikowane;

b)    podwyższenie się wieku rozpoczęcia nauki zawodu w związku z wydłużeniem się podstawowego obowiązku szkolnego;

c)    zwiększenie się udziału czasu przeznaczonego na kształcenie w obrębie przedmiotów teoretycznych;

d)    prowadzenie kształcenia zawodowego przez placówki coraz lepiej wyposażone i dysponujące większą bazą.

Rozwój szkolnictwa wyższego w okresie Polski Ludowej charakteryzuje się nie tylko przemianami ilościowymi, chociaż są one bardzo ważne. Przemiany jakościowe przejawiają się głównie w rozbudowie nowych kierunków studiów, dotychczas nie istniejących, a związanych z postępem nauki, oraz w zmianach proporcji między różnymi kierunkami studiów. Uprzywilejowane studia humanistyczne i prawnicze, typowe dla słabo gospodarczo rozwiniętej Polski okresu międzywojennego, ustąpiły miejsca studiom technicznym. Rozbudowane zostały również studia rolnicze i ekonomiczne.

Przedstawione w syntetycznym skrócie najistotniejsze cechy rozwoju systemu oświaty w Polsce wykazują wyraźnie, iż występuje presja społeczna związana z rozwojem szkolnictwa wyższego tak pod względem ilościowym, jak i jakościowym.

Rozwój kształcenia zawodowego jest niezwykle dynamiczny. Faktem jest również, iż nie nadąża ono za potrzebami nowoczesnej cywilizacji. Dotyczy to nie tylko krajów rozwijających się i krajów rozwiniętych. Jest to swoisty „kryzys” oświatowy.

W dążeniu do likwidacji tych negatywnych zjawisk dużą rolę odgrywa system szkolnictwa wyższego. Wynika to z faktu, iż szkoły wyższe obok funkcji dydaktycznej realizują funkcję naukowo-badawczą, są placówkami rozwijającymi dyscypliny naukowe, decydującymi w dużej mierze o postępie nauki i techniki. Rozwój społeczno-gospodarczy wymaga działalności ludzi opartej na naukowych podstawach. Coraz większa liczba ludzi dla uprawiania swego zawodu musi mieć przygotowanie naukowe. Szkolnictwo wyższe ma zatem stwarzać podstawy do przygotowania kadr tak poprzez realizację funkcji naukowo-badawczej, jak i dydaktyczno-wychowawczej.

Rozwój gospodarczy kraju jest dziś uzależniony nie tylko od znajdowania dróg podnoszenia wydajności pracy, ale i od dynamicznego postępu w dziedzinie metod i rodzajów produkcji. Dla kształcenia kadr wykwalifikowanych wytycza to nowe

18

1

Polityka kształcenia zawodowego, red. M. Olędzki, SGPiS, Warszawa 1973, s. 116-120.