106095743

Rozdział I. Cele kształcenia ekonomistów i ich uwarunkowania

Od dłuższego już czasu obserwuje się dynamiczny rozwój studiów podyplomowych. Wynika to z ogólnej tendencji do ustawicznego kształcenia³. Działalność tego systemu podnoszenia kwalifikacji nie jest jeszcze zadowalająca. Występuje tu cały kompleks problemów dotyczących jakości kształcenia, wiązania studiów podyplomowych z praktyką gospodarczą z jednej strony, z drugiej zaś z kształceniem wyjściowym.

W minionym okresie zachodziły też zmiany w koncepcji kształcenia ekonomistów. Znajdowało to swój wyraz w zmianach programów i planów studiów. Zmiany te zawsze pozostawały w ścisłym związku z ewolucją poglądów na temat roli ekonomisty w gospodarce narodowej. Brak dokładnie sprecyzowanego określenia zawodu ekonomisty wpływał na intuicyjne modelowanie sylwetki absolwenta wyższej szkoły ekonomicznej, co w konsekwencji powodowało daleko idące trudności w opracowywaniu modelu kształcenia.

Okres od 1949 do 1954 roku to kształcenie oparte na bardzo wąskiej specjalizacji i nastawione na efekt ilościowy. Chodziło o dostarczenie gospodarce w możliwie krótkim czasie dużej liczby absolwentów. Założenie to spowodowało, iż w sylwetce absolwenta uwzględniono przede wszystkim tę wiedzę i umiejętności, które warunkują natychmiastową dużą przydatność absolwenta do pracy zawodowej. Ograniczono wtedy w planach studiów zajęcia seminaryjne i naukę języków obcych.

Począwszy od roku 1954 pojawiają się tendencje w modelowaniu systemu kształcenia ekonomistów, które w chwili obecnej decydują o cechach tego systemu. Założenia reformy eksponowały aktywizację naukową studentów, rozwijania samodzielnego myślenia i posługiwanie się naukowymi metodami poznawania rzeczywistości.

Reforma wprowadziła na wszystkich wydziałach studia uprawniające do uzyskania tytułu magistra ekonomii. Założono zmniejszenie liczby wąskich specjalności oraz przedmiotów o charakterze encyklopedycznym i wąskospecja-listycznym na rzecz przedmiotów ogólnozawodowych. Reforma zapoczątkowała również rozwój form proseminaryjnych i seminaryjnych. Nowe plany studiów wprowadzono dla 34 kierunków studiów dziennych i dla 8 kierunków studiów zaocznych. Praktycznie były to studia 3,5-letnie plus jeden semestr przeznaczony na praktykę dyplomową i pisanie pracy.

Od 1956 roku zachodzą dalsze zmiany rozwijające założenia reformy z roku 1954. Następuje przechodzenie na studia 4,5-letnie z dalszym rozwijaniem form seminaryjnych i przedłużeniem nauczania języków obcych.

³ P. Bielecki, Ekonomiczne studia podyplomowe w Polsce w latach 1961/1962-1972/1973, „Studia i Materiały”, 1.18, COMSE Poznań 1973, s. 133-157.

20