1108720250

1.3. Cel i zakres pracy

W pracy skupiono uwagę na możliwościach, jakie w obszarze diagnostyki wibroakustycznej dla celów medycznych stwarza odpowiednio ukierunkowana analiza sygnału akustycznego mowy. Punktem wyjścia do rozważań jest spostrzeżenie, że wszelkie procesy deformacji toczące się w krtani prowadzą zazwyczaj do zmian funkcjonowania narządów głosotwórczych, a to z kolei manifestuje się określonymi deformacjami akustycznymi, możliwymi do zaobserwowania w sygnale mowy pacjenta. Zmiany tego sygnału można oceniać w sposób subiektywny. Jednak dla precyzyjnej i zobiektywizowanej diagnozy uszkodzenia, dla kontroli procesu rehabilitacji, tworzenia wiarygodnej prognozy stanu docelowego oraz ogólnych badań prewencyjnych, korzystne jest, jeśli deformacje sygnału mowy pacjenta można badać i oceniać obiektywnie - np wykorzystując profesjonalne metody analizy wibroakustycznej.

Z badań nad innymi zastosowaniami zaawansowanej analizy akustycznej złożonych sygnałów wynika, że nie istnieją w tym zakresie żadne uniwersalne standardy, co powoduje, że przy podejmowaniu oceny zmian w sygnale akustycznym konieczne jest indywidualne poszukiwanie w tym sygnale charakterystycznych cech (symptomów) diagnostycznych odnoszących się do rozważanego problemu oraz statystyczna analiza ich rzeczywistych zdolności dyskryminacyjnych.

Przeprowadzony przegląd badań i publikacji z zakresu diagnostyki wibroakustycznej pod kontem medycznym, wskazał na pewne braki występowania modeli patologii sygnału akustycznego mowy (ze szczególnym uwzględnieniem mowy polskiej). Znakomita większość stosowanych w świecie akustycznych metod została opracowana w angielskiej strefie językowe i jej też dotyczy. Proste przeniesienie w obszar innego języka (np. polskiego) może być nieefektywne lub nieopłacalne z uwagi na inny system fonetyczny, gramatyczny i leksykalny.

W związku z tym podjęta została praca doktorska, której głównym celem jest: „opracowanie modeli parametrycznych wybranych deformacji mowy polskiej związanych ze schorzeniami krtani człowieka dla celów diagnostycznych”.

Dla realizacji celu postawiono następujące tezy:

1.    Analiza zjawisk wibroakustycznych zachodzących w kanale głosowym człowieka może służyć dla celów diagnostycznych,

2.    Istnieje akustyczna metoda pozwalająca określić ilościowo i jakościowo stopień deformacji mowy patologicznej w stosunku do mowy prawidłowej.

Realizacja celu pracy pozwoli na opracowanie metody i narzędzia obiektywnej oceny uszkodzeń narządu głosu. Na obecnym etapie poszukiwane są wszelkie czynniki, które w obiektywny sposób pozwalają wykryć i zarejestrować zmiany deformacyjne w kanale głosowym.

Materiał do pracy został zebrany dzięki współpracy z Katedrą i Kliniką Otolaryngologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Przeprowadzone nagrania sygnału akustycznego mowy obejmowały grupy pacjentów, u których rozpoznano rak krtani, polip krtani, obrzęk Reinkiego, guzek śpiewaczy, przewlekłe zapalenia krtani. Opis przebiegu badań znajduje się w rozdziale 5.1 niniejszej pracy, natomiast charakterystyka deformacji mowy w ujęciu medycznym znajduję się w rozdziale 3.2. Ostatnią grupę pacjentów stanowią nagrania sygnału akustycznego mowy wzorcowej (prawidłowej) zdrowych kobiet i mężczyzn, u których, nie stwierdzono patologii mogących wpływać na jakość głosu, a zatem również na sygnał mowy. Populacja, na bazie, której utworzono wzorcowe sygnały poszczególnych

10