117828943

p. Guizot do dzieła o Synonim ach i rozbiór tragedyi Ar-nault’a Germanik. Wszystkiemi temi pismami tkwi przyszła wielkość w literaturze francuskiej, a w szczególności wierszami w Wolterze. Pierwszy utwór, „Mieszko", dochował się w Ar-chivum tylko w odpisie Czeczota, ale oryginał posiada córka Aleksandra Mickiewicza, wraz z „Kartoflą", znaną dotychczas tylko w wyjątku. Brak pozwolenia na druk pozbawił „Nieznane utwory" rzeczy najbardziej charakterystycznych, najdoku-mentniejszych.

Prof. Kallenbach przez zestawienie i porównanie wykazuje, źe „Mieszko" jest przeróbką, z humorem napisaną, wolterow-skiej „ Education d'un prince^u. Przytoczone przykłady przekonywają, że naśladownictwa tu więcej niż własnej pomysłowości, a wręcz już uderzają nas dziś satyrą na duchowieństwo, nie tylko nie łagodzoną, ale jeszcze wzmacnianą w naśladowaniu. Posuwa się tu młodzieniec 18-letni do takich wyrażeń jak „paplać różańce", jak „ssą krew twego ludu, trzęsą twoim krajem".

„Pani Aniela" jest krótką powiastką o 98 wierszach 13-zgłoskowych, wziętą również z Woltera, z jego „ (lertnide ou <du-ration d'une filie*. Na rękopisie zatarty podpis prof. Kallenbach odczytuje jako „Adam Napoleon Mickiewicz".

„La Pucelle" (Darczanka) zajmowała Mickiewicza od roku 1817—20. Zaglądał do niej rzadko może, ale stale, aby za każdym razem coś z niej przełożyć; pracował nad nią już w marcu r. 1817; w początku stycznia r. 1820 myślał jeszcze o jej wykończeniu. W tym roku właśnie czyta Malewski Pieśń V, która dochowała się nawet w autografie. Prof. Kallenbach przytacza początek jej i zakończenie.

Najwyżej w tym okresie swoim, dla którego, co do formy wytykał kierunek Trembecki, wzniósł się Mickiewicz w „Kartofli": przebłyskuje tu już przyszły wieszcz. Sfera pojęć przypomina „List do Lelewela"; można nawet powiedzieć, że duch w niej wiejący ma już pierwszy rozpęd „Ody do Młodości" i późniejszych wzlotów emigracyjnych — niestety, już tylko prozą.

Do okresu filomatycznego należy jeszcze znany wiersz „Już się z pogodnych niebios..."; należą: „Dialogus Musarum^u, wspomnienie czasów nowogródzkich, — „Demostenes", dramat rozpoczęty w r. 1819 w Wilnie, prowadzony dalej w Kownie