A. Roszkowska: Wpływ autorytetu a podatność na sugestię 183
dzo ważne, będę je dokładnie zapisywał/zapisywała. Eksperymentator w pierwszym zespole zachowuje się jak ekspert, jest pewny siebie, rzeczowy, konkretny, natomiast w drugim zespole mówi nerwowym, niepewnym głosem, podkreśla, że każdy się myli, on również, że wszystko jest dla niego nowe i też popełnia wiele błędów. Niezależnie od zespołu eksperymentator zadaje osobie badanej ten sam zestaw wcześniej przygotowanych pytań (załącznik 2). W obu zespołach eksperymentator stosownie do swej charakterystyki stara się oddziaływać na pytanych, np. zadając pytania: Czy jest Pan/Pani pewien/pewna, czy aby na pewno jest to prawidłowa odpowiedź? Konieczne jest odnotowanie, które odpowiedzi zostały zmienione po takich stwierdzeniach eksperymentatora.
Eksperymentator notuje dokładnie odpowiedzi badanych, po czym uzyskane w eksperymencie odpowiedzi klasyfikuje w następujący sposób:
— odpowiedzi zgodne z prawdą, brak reakcji na sugestię;
— odpowiedzi niezgodne z prawdą;
— odpowiedzi nie wiem, nie pamiętam lub brak odpowiedzi;
— odpowiedzi zmienione pod wpływem negatywnej informacji zwrotnej od eksperymentatora.
Kryterium przyjęcia poddawania się sugestii jest udzielenie odpowiedzi niezgodnej z przekazem sugestywnym oraz odpowiedzi zmienionej pod wpływem negatywnej informacji zwrotnej.
Osoby badane proszone są o ocenę profesjonalizmu i zachowania eksperymentatora (załącznik 3), polegającą na zaznaczeniu na skali 5-punk-towej (1 — zdecydowanie zgadzam się, 2 — zgadzam się, 3 — nie mam zdania, 4 — nie zgadzam się, 5 — zdecydowanie nie zgadzam się) cech, które prezentował eksperymentator.
W pierwszej kolejności należy określić ilość popełnianych błędów i ulegania sugestii przez osoby przesłuchiwane przez eksperymentatora będącego autorytetem i niebędącego autorytetem. W celu porównania błędów, ulegania sugestii przez osoby badane należy sporządzić tabelę na wzór tabeli 1, następnie obliczyć, jaki procent osób badanych uległ sugestii w grupie pierwszej, a także w drugiej. Na koniec trzeba porównać, w jaki sposób osoby badane oceniały obu eksperymentatorów, przeprowadzając analizę jakościową cech przypisanych eksperymentatorowi (załącznik 3). Częściową odpowiedź na to pytanie można uzyskać także z analizy zachowania się osób badanych podczas przebiegu eksperymentu.
W celu dokonania oceny statystycznie istotnego związku między udziałem w zespole pierwszym lub drugim eksperymentu a rezultatami zeznań