120137604

44 ARTYKUŁY

katalog wzorcowy dla bibliotek szkolnych i dziecięcych. Formularze zamówień dla bibliotek i drukowane metodą fotoskładu karty katalogowe również przygotowywane są automatycznie przez system FAUST. Bi-bliotekscentralen publikuje ponadto bieżącą bibliografię tytułów czasopism i zawartości czasopism oraz inne zestawienia®.

3. BIBLIOTEKI PUBLICZNE

Duńska koncepcja biblioteki publicznej odbiega daleko od wzorca znanego w Polsce. Nie jest to szacowna świątynia wiedzy, ale prężny supermarket, którego celem jest dostarczanie klientom wszystkiego, czego mogą zażądać — dopóki nie żądają rzeczy bezwartościowych. (Ten kult wartości dał o sobie znać jeszcze raz w Polsce, gdy studenci duńscy z dezaprobatą ocenili kolekcję angielskich romansideł wypożyczanych przez Bibliotekę Publiczną m.st. Warszawy jako materiały do nauki języka). Nim zaś w ogóle klient wyrazi jakieś żądanie, trzeba go ściągnąć do „supermarketu” i zorientować w jego zasobach. Choć więc działalność w dziedzinie public relations nie jest tu tak widoczna jak np. w Wielkiej Brytanii, bibliotekarze twierdzą, że gros ich pracy skierowane jest na wpojenie ludziom nawyku korzystania z biblioteki publicznej tak często, jak często korzystają z super marketów. Jeśli więc w mieście uruchomiona zostaje biblioteka, każdy mieszkaniec otrzyma pocztą zawiadomienie o jej lokalizacji, godzinach otwarcia i zbiorach. Niektóre gazety lokalne rejestrują nowości napływające do biblioteki, a plakaty zawiadamiają o imprezach przez nią organizowanych. Bibliotekę reklamują również istniejące w niektórych fabrykach punkty biblioteczne — piszemy „reklamują”, bowiem obejrzany przez nas punkt, prowadzony przez bibliotekę dzielnicy Hvidovre (Kopenhaga) w fabryce mięsa „Ir-ma”, ze względu na nader skromny księgozbiór i brak stałego dyżuru bibliotekarza innych funkcji spełniać raczej nie może. Dalej, osobom niepełnosprawnym przesyła się ulotkę zaadresowaną odwrotnie do biblioteki, zawierającą informację, że biblioteka może im dostarczyć do domu książki i kasety. Wszędzie też działają bibliobusy, a ich znaczenie ze względu na hamowanie przyrostu małych bibliotek raczej rośnie. Zabierając po 3 tys. książek stanowią one już pełnowartościowy substytut biblioteki w dużych dzielnicach miast i we wsiach.

Sama biblioteka na ogół jest atrakcyjna tak dzięki swej zewnętrznej formie i wyposażeniu, jak i bogactwu i różnorodności zbiorów i funkcji. Debiutujący czytelnik musi odbierać ją jako miejsce tętniące życiem, w którym panuje niewymuszona atmosfera. Dostęp do zbiorów nie jest niczym ograniczany, czytelnik może wypożyczyć każdy rodzaj dokumentów gromadzonych w bibliotece w dowolnej ilości. Wypożycza się więc

• E. Balllng: Catalogulng /or o Computer database at Blbllotcksccntralcn. Copenhagen