Renata Kamińska-Włodarczyk
Jednym z celów badań, a szczególnie badań naukowych, jest podanie ich wyników w postaci publikacji. Dla studentów pierwsza poważna publikacja to najczęściej praca licencjacka czy też magisterska, będąca efektem finalnym kilkuletniej nauki i pierwszych badań naukowych pod kierunkiem promotora. W tym przypadku używanie terminu „publikacja” może wydawać się pewnym nadużyciem, ponieważ prace licencjackie i magisterskie nie są rozpowszechniane, ale dla większości studentów ten etap stanowi początek drogi naukowej i zapewne tak traktują oni swoje rozprawy.
Punktem wyjścia jest przemyślany wybór tematu i koncepcja całości pracy, która powinna charakteryzować się przejrzystością oraz prostotą. Niezależnie od rodzaju pracy niezbędna jest taka jej konstrukcja, aby treść rozdziałów czy poszczególnych fragmentów tworzyła logiczną, spoistą całość, dającą możliwość coraz bardziej dogłębnej analizy tematu. Warunkiem napisania dobrej pracy jest jej plan uwzględniający wszystkie fakty niezbędne do udowodnienia postawionej hipotezy i pewna dyscyplina w omawianiu zagadnień, która nie wprowadzi do pracy chaosu, ale potocznie mówiąc „zbuduje napięcie”. Niezwykle ważna jest przejrzystość pracy świadcząca o umiejętności logicznego myślenia autora oraz równowaga w zachowaniu właściwych proporcji pomiędzy poszczególnymi fragmentami pracy. Zarówno praca licencjacka jak i magisterska składają się z trzech podstawowych elementów: wstępu, tekstu właściwego oraz zakończenia. W zależności od tematu i rodzaju pracy części te mogą być mniej lub bardziej rozbudowane poprzez wprowadzenie w ramach rozdziałów punktów i podpunktów.
Bardzo ważny w każdej pracy jest wstęp, w którym autor uzasadnia wybór tematu, przedstawia cel pracy, jej zakres (chronologiczny i przedmiotowy) oraz metody badawcze, a następnie omawia poszczególne części rozprawy. Jest to szczególnie wysoko oceniana część pracy, sprawnie napisany wstęp świadczy bowiem o wyrobieniu naukowym autora. W praktyce wstęp (czy też wprowadzenie) pisze się na końcu, chociaż często pomocna jest wersja pierwotna, która jasno precyzuje cel pracy. Końcowa część rozprawy w zależności od tytułu: zakończenie, podsumowanie, uwagi końcowe czy też wnioski może mieć różną konstrukcję, ale musi być dopełnieniem całości pracy, dowodząc bezpośrednich relacji między wstępem, poszczególnymi rozdziałami oraz zakończeniem.
7