46 ARTYKUŁY
podnosząc świadomość prawną i obywatelską swoich użytkowników. W programie miejskich bibliotek Aarhus. mówi się wyraźnie: biblioteka powinna ułatwiać łączność pomiędzy władzami lokalnymi i społeczeństwem11.
Ponadto biblioteki gromadzą kolekcje lokalne o charakterze historycznym (lokalhistorisk samling). Bardziej szczegółowo zapoznaliśmy się z takim zbiorem w pięknym Skagen, które — przyciągając letników i artystów — pełniło w Danii rolę czegoś w rodzaju naszego Zakopanego. Miejscowe muzeum ma właśnie charakter muzeum sztuki, natomiast biblioteka gromadzi dokumentację dotyczącą budynków i wybitniejszych mieszkańców miasteczka, zbiera ryciny i fotografie a także, oczywiście, książki i wycinki gazetowe o Skagen. Przechowywane są tu kopie ksiąg parafialnych i archiwaliów. Kompletna jest lista mieszkańców Skagen w XIX w. zrekonstruowana przez bibliotekę. Lista statków, które osiadły na zdradliwych mieliznach od strony Morza Północnego, jest wciąż uzupełniana. Biblioteka próbuje ponadto utrwalić folklor rybacki, dokonując nagrań na festiwalach muzyki ludowej. Dla historyków ta kolekcja nie zawiera już niespodzianek, chętnie korzystają z niej natomiast turyści, pisarze itp.
Poza wypożyczaniem dokumentów, 'biblioteki pełnią rozmaite funkcje zbliżające je nieco do naszych domów kultury. Dzieci mogą tu uczestniczyć w kółkach zainteresowań, malować, rzeźbić i modelować, oglądać filmy, przeźrocza, programy telewizyjne i video, spotykać się z pisarzami i słuchać bajek, przygotowywać przedstawienia lalkowe i koncerty. Program dla młodzieży i dorosłych jest równie bogaty, gdyż bibliotekarze nie uważają bynajmniej dzieci za jedyny przedmiot troski, tak jak — w opinii naszych gości — to się dzieje w Polsce. Szczególnie wychodzi się w Danii naprzeciw zainteresowaniom muzycznym czytelników. Spostrzeżono tam, że era muzyki mechanicznej wcale nie wychowała pokolenia głuchych i zaprasza się młodzież do wyciszonych sal prób, gdzie mogą ćwiczyć na własnych instrumentach, zaś sprzęt elektroakustyczny zapewnia biblioteka. Istnieją także sale przesłuchań płyt poza słuchawkami montowanymi w głównym pomieszczeniu. Biblioteki informują o wszystkich koncertach w mieście i rozprowadzają ulotki Bibliotekscentralen, polecające książki o muzyce i muzykach.
Starszych czytelników przyciągną raczej wystawy, wieczory filmowe i dyskusyjne. Imprezy te mają charakter niekomercyjny. Oto np. w bibliotece publicznej Hvidovre obejrzeliśmy wystawę graficzną poświęconą tematyce kobiecej. Wyraźnie feministyczna erotyka zaprezentowanych prac nie zyskała aprobaty polskich studentek. Równie niechętnie do tych dzieł odniosły się prawdopodobnie prywatne galerie, zainteresowane w pierwszej kolejności powodzeniem rynkowym swoich ekspozycji. Niekonwencjonalnie tworzący artysta zyskuje więc w bibliotekarzu liberał-
Munlclpal librcLTlea of Aarhua. Programme. Aarhus 1677 k. 3.