Jak wiemy, każdy okręt jako samo- cie są nadzwyczajnie skupione; każdy kąt okrętowych, widzimy dopiero o ile cięż-
dzielna jednostka stanowi pewien orga- jest wyzyskany ekonomicznie. Należy sza jest praca na okręcie,
nizm żywy, któremu przeznacza się pew- więc mieć pewne wyrobienie techniczne. A teraz przypatrzmy się palaczowi ne zadanie do wykonania w czasie woj- aby odrazu połapać się w tym zawiłym w czasie sztormu (kurzy morskiej), gdy ny, a w czasie poko;u prowadzenie cią- rurociągu, masie zaworów, kranów, mano- cały okręt skacze na falach — co utrud-
głych ćwiczeń, aby był gotowy i odpo- metrów o różnem przeznaczeniu. A jed- ńia palenie, utrzymanie stałego ciśnie-
wiednio przygotowany do lego wszyst- nak każdy marynarz-maszynista, czy też nia i normalnego wrzucania węgla na
kiego, co może go czekać w czasie woj- palacz okrętowy musi to wszystko znać ruszt. Ten. kto chociaż przez godzinę pony na morzu. doskonale, aby w każdej chwili mógł ten pracował przy kotłach w czasie dużej fa-
Mówiąc o załodze, wiemy że dzieli się lub inny zawór otworzyć lub zamknąć. ii — zdawać będzie sobie sprawę jak cięż-
ona na załogę pokładową i maszynową. uruchamiając należyty mechanizm, Szcze- ką jest praca palaczy. Wachta, (zmiana)
Tą ostatnią zajmiemy się bliżej. Nie bę- gólniej ważne jest poznanie rurociągu dre- przy kotłach i maszynach w morzu trwa
dę tutaj mówił o życiu na okrętach wiel- nażowego, który odgrywa niezmiernie po- 4 godziny. Nikt w tym czasie nie może
kich—linjowych. lecz jedynie o tych. któ- ważną rolę. Do tego celu przeznaczony opuścić zajmowanego stanowiska, o prze-
re w obecnej chwili posiada Polska. To jest specjalista marynarz-drenażysta. rwie w pracy mechanizmów nie może być
jest dla nas aktualne. Przedział maszynowy czy też kotłowy mowy. To też każda burza wycieńcza ob-
Praca na okręcie wymaga różnych spe- można śmiało przyrównać do skompliko- sługę kotłów bardzo silnie, cjalistów, przeto załoga jest podzielona wanej elektrowni, gdyż w obydwu spoty- Przypatrując się maszynom okrętowym na grupy według swych specjalności. Pra- kają się prawie te same mechanizmy. w ruchu i biorąc pod uwagę, że idą one
ca jest bardzo zróżniczkowana i każdy Mamy więc wielkie turbiny parowe, czy bez przerwy kilkanaście a nawet kilka-
marynarz, czy podoficer, ma ściśle ozna- też maszyny tłokowe, uruchamiające śru- dziesiąt godzin, doskonale sobie można
czoną funkcję, każdy jest jakby oddziel- bę okrętową, skraplacze, pompy powietrz- zdać sprawę z tego, jak sumiennej i fa-
nym trybikiem wielkiej machiny. Aby to ne. oliwne, zasilające, balastowe wodne, chowej pracy wymaga się od maszynisty
zobaczyć, należy wejść do środka okrę- dynamo dla oświetlenia i całę masę me- okrętowego. Musi on ciągle uważać na ich
tu i przyjrzeć się bliżej pracy maszyni- chanizmów drugorzędnych, bez których bieg, i nie wolno mu dopuścić do za-
slów lub też palaczy Na okręcie stosuje życie na okręcie istnieć nie może. Kotłow- grzania się którejkolwiek z części, pod
się podział pracy w całym tego słowa nia posiada na naszych okrętach po 2 grozą zepsucia się maszyny, wywołujące-
znaczeniu. Załoga maszynowa dzieli się łub 3 kotły — przeważnie węgłowe; je- go przerwę w jej pracy, a nawet nie-
przeto na: maszynistów, obsługujących dynie torpedowce mają kotły także ro- szczęście.
maszyny parowe lub turbiny parowe, mo- powc; prócz tego wentylatory dla sztucz- W maszynach panuje ścisły regulamin torzystów (przeważnie na motorach mo- nego ciągu, pompy i injektory zasilają- i dyscyplina, gdyż w ten tylko sposób
nitorów i motorówkach) przeznaczonych ce, eżektory do wyrzucania popiołu. można mieć gwarancję sprawności ruchu
do obsługi motorów naftowych lub ben- Przyjmując pod uwagę, że obsługa ma- całego okrętu. Każdy rozkaz z mostka do-zynowych, palaczy i elektrykarzy. Nie szyn na lądzie odbywa się w ramach da- wódcy, nadany do maszyny telegrafem
będę tutaj wspominał jeszcze o jednej leko lepszych i dogodniejszych — a już maszynowym, musi być ściśle i natych-
grupie, t. j. o radiotelegrafistach, obsłu- samo przez się rozumie—spokojniejszych. miast wykonany.
gujących centrale radjo. Jest to dzisiaj to trzeba zaznaczyć, że na okręcie, szcze- Tern, czem dla piechura jest znajomość tak wielka dziedzina specjalna i bardzo gólniej w czasie manewrowania, należy karabinu i jego części, tern dla maryna-
ważna na okręcie, że trzebaby ją trakto- wykonać masę zwrotów, co wszystko robi rza-maszynisty są jego mechanizmy okrę-
wać zupełnie oddzielnie. Przejdę, więc się uruchamiając jedną lub drugą, albo towe, jednak nie może zapominać on
do tych pierwszych czterech grup, t. j. też obie śruby. Przytem należy zmieniać o tern, że jest przedewszystkiem żołnie-
maszynistów, motorzystów, palaczy i elek- i szybkość, co stanowi razem, że maszy- rzem. Znajomość chwytów w piechocie
trykarzy. Kto nie widział pracy tych nista-marynarz prócz swej wiedzy facho- i sprawność w ich wykonaniu, odpowiada
ludzi, może nie łatwo sobie przedstawić. wej musi posiadać orjentację i pewność na okręcie sprawnemu kierowaniu maszy-
jak ciężką i odpowiedzialną funkcję pełnią siebie. Jeden wadliwy ruch może spowo- ną, umiejętności w zmianie kierunku biegu
oni i do tego w jak ciężkich warunkach. dować zepsucie maszyny lub też uszko- i szybkości. Na okręcie przed każdym
Oprócz dobrego zdrowia, każdy z nich dzenie okrętu. wyjściem w morze wszystko musi być
musi posiadać podstawowe wiadomości ze Porównywując pracę palacza przy ob- w porządku — odpowiednio wyregulowa-swego fachu. Nie może być tam dyletan- słudze kotłów lądowych z pracą palaczów ne. Najmniejsza śrubka niedokręcona tów, gdyż grozi to zgubą okrętu. Od sumienności. fachowej wiedzy i chęci do pracy tych ludzi zależy sprawność bojowa naszych okrętów.
Przechodzę do pracy przy obsłudze mechanizmów w czasie podróży i w czasie postoju w porcie.
Jedna i druga nie jest lekka. Główną pieczę nad techniczną stroną mechanizmów okrętowych na jednostkach większych i odbywających dalsze podróże ma inżynier-mechanik okrętowy. Na innych jednostkach bojowych inż.-mech. przydzielony jest na dywizjon, np. inż -mech. dywizjonu torpedowców. Na każdej zaś l poszczególnyh jednostek floty pieczę techn. nad mechanizmami okrętowemi ma bosman — kierownik maszyn.
Trzeba wziąć pod uwagę, że załoga maszynowa rekrutuje się przeważnie z pośród robotników i rzemieślników, nicma-jących zazwyczaj pojęcia o życiu na morzu. Materjał ten trafia zazwyczaj na okręt po przejściu fachowego kursu w szkole specjalistów. To też nie odrazu taki młody maszynista, czy też palacz daje sobie radę z nową swą funkcją. Mechanizmy na okręcie są bardzo skomplikowane, zaś z braku miejsca na okrę- Przegląd oddziałów marynarki wojennej na polach Gdyni.
17