1155786345

Wartość ta nie odpowiada

Bezpośrednie doświadczenia z drutami prostymi (d = 1 mm) lub skręconymi spiralnie i z liną (8,5 mm) okazały przy małych, ale równych obciążeniach na każdy drut prawie równą giętkość tych elementów i prawie równe wielkości momentów n. p.: A/, = 0,4 11 cm kg.

Wyniki te bvły zgodne ze znanym wzorem ogólnym

UJ"-*™'......(24)

Q 1)

dla średnicy krążka U 2 Q.

Ponieważ M — U'o'_t otrzymujemy dla IK= - ^

(a)

2 El 1    ,    ,    6

_r =    . a‘; stad:    £

^D    (5)    '    *

a więc zgodne z wzorem (9), w którym czynnik c= 1.

W doświadczeniach tych było £=2,007.000.

Uwaga. Dane dla drutów ze stali tyglowej: £=2150000 (albo 2007000), granica proporcjonalności o_p — oo 10000 ; używane w technice granice wytrzymałości drutów stalowych K są 12000, 14000, 10000, 18000. Właściwie K składa się z K

(]

i dodatkowej wytrzymałości powierzchowniowej ^ ; Karmarsch

podał C—2670 dla ó w mm.

2670    . 2670

/{=K„-\-----=0370-f    Wartość ta nie odpowiada

o    o

nowoczesuym drutom stalowym.

Zdaniem autora można średnio przyjąć I\„ = 0,7 K,

C= cvd K„ :

Np. dla A' 14000, A.— 10000, K — 10000 + °-—5-—^,°°°

di*,*,]

dla ó=\ ;    14 /.

Trwałość graniczna i użyteczna liny.

Próby krótko trwające, czyli doraźne, z drutami i linami wykonywano od dawna, ale przy ich pomocy nie zdołano wyjaśnić zawiłych zagadek technicznych, wiążących się z zastosowaniami lin. Dopiero badania trwałości odpowiedział)' potrzebom techniki i wyjawiły poważne błędy tkwiące w dawniejszych poglądach i przepisach, a zarazem udowodniły, że w wielu zastosowaniach mamy do czynienia z elementem technicznym, ulegającym od pierwszej chwili niezwykle wysokim naprężeniom i nieustannemu zużyciu. Liny druciane stosowane w dziale maszyn dźwigowych należą do elementów krótkotrwałych, w przeciwieństwie do prawdziwej trwałości innych, należycie obliczonych i wykonanych części, jak osie, wały, sprzęgła, łoża, koła pasowe, dźwignie, ramy itd.

Pewność i trwałość lin zależy od promieni krzywizny bębnów i krążków, ich gładkości i twardości, od wielkości naprężenia użytkowego o, od materjału drutów i splotu liny, co wszystko wpływa na sumaryczną ilość ugięć „i^u, jaką lina wytrzymać może w okresie swego użycia aż do chwili zerwania; w praktyce zaś, aż do chwili usunięcia osłabionej już liny.

0    ile inne warunki pozostały bez zmiany, to graniczna ilość ugięć liny zależy przedewszystkiem od -=/>/(5 i stosunku z'=Z)/c/, nadto od wielkości naprężenia rozciągającego. Liczbę ugięć, jaką lina wytrzymać mogła od początku użycia, albo próby, aż do zepsucia lub zerwania, możemy przyjąć za miarę trwałości, przyczem odróżnimy trwałość graniczną T

1    technicznie dopuszczalną czyli użytkową i = T/q, gdzie q może być równe 8, 4 itp.

Wykresy trwałości granicznych dla jednego typu liny dały pomiary Benoit-Woernle. (Rys. 2 i 8).

Do ich stosowania trzeba ustalić, co znaczy jednorazowe u gięć i o liny? Już doświadczenia Biggarta (J890)

wykazały, że trzeba tu odróżnić wyginanie lin w jedną stronę i w strony przeciwne, gdyż ostatni rodzaj wygięcia powoduje

Rys. 2.

Ilość ugięć dnilów 1 mm (fi, skrętek S i ling mm (fi.

Objaśnienie. S/sk oznacza skrętkę na podłożu skórzanera, iV na Żelaznem. L/sk 2000 oznacza linę na skórze, przy naprężeniu a=2000; dr 240 drut na żelazie przy 3««240 kgfcm'*.

średnio 2 razy tak szybkie zużycie. Jeżeli lina się przewija przez krążek o osi stałej, to przechodzi z kierunku prostego

w ugięcie, poczem się znowu prostuje. Otóż przejście liny pierwotnie prostej w krzywiznę liczymy jako ugięcia