11

.-..7^381

To, czego nie da się bezpośrednio doświadczyć, da się być może pośrednio wywnioskować z faktów doświadczenia.

Idąc tym tropem, Freud wprowadza psychoanalityczna hipotezę nieświadomej aktywności psychicznej.

1.    Każdemu z nas świadomość dostarcza wiedzy jedynie o jego własnych stanach psychicznych.

2.    0 tym, że i drugi człowiek ma świadomość, możemy się

dowiedzieć tylko dzięki wnioskowaniu przez analogię na podstawie dających się spostrzec ekspresji i działań tego człowieka (Freud, 1993, s. 107).

3.    Wszelkie akty i ekspresje, które spostrzegam u siebie, a których

nie umiem powiązać z resztą mojego życia psychicznego, muszą być rozpatrywane tak, jak gdyby należały do innej osoby i miały znaleźć wyjaśnienie na podstawie przypisywanego jej życia psychicznego.

4.    Mianem „nieświadomego” określamy proces psychiczny, którego istnienie musimy założyć, ponieważ wnioskujemy o nim na podstawie skutków, jakie powoduje, nie wiemy jednak niczego na jego temat.

12