1155786644

PROGRAM SZCZEGÓŁOWY.

FILOZOFIA.

I. rok: Encyklopedyczny wstęp do filozofii.

(Wykładów — 40 g., ćwiczeń seminaryjnych — 36 g.)

A.    Wybrane zagadnienia i elementarne pojęcia metodologii i logiki symbolicznej.

Mowa potoczna a język naukowy. Fakty i powszecbniki. Rola selekcji w ustalaniu faktów. Fakt dziejowy a wartość. Obserwacja i eksperyment. Terminy i zdania. Wieloznaczność terminów. Stałe i zmienne logiczne. Zmienne nazwowe i zdaniowe. Funkcje zdaniowe. Stosunki klas i stosunki zdań. Stosunek implikacji. Zasada sylogizmu hipotetycznego, zasada sprzeczności i wyłącznego środka. Dyrektywy. Logika nowa a tradycyjna. Formy rozumowania. Terminy pierwotne, definicje, aksjomaty, twierdzenia, prawa logiki — ich rola w budowie nauki dedukcyjnej. Prawa i hipotezy. Wyjaśnianie, przewidywanie, sprawdzanie. Stosunek przyczynowy. Zasada przy-czynowości. Pojęcie prawdopodobieństwa. Wyjaśnianie i opis. Teoria w naukach przyrodniczych. Nauki realne i idealne.

B.    Niektóre zagadnienia teorii poznania.

„Porządek myśli“ i „porządek rzeczy": racjonalizm (Spinoza) i empi-ryzm (Hunie), ich interpretacja stosunku przyczynowego. Pewność poznania: dogmatyzm, sceptycyzm. Powszechna ważność: sensualizm, relatywizm, racjonalizm. Sofiści i Sokrates. Względność i bezwzględność poznania. Reforma filozofji Kartezjusza. Pragmatyzm i jego kryterjum prawdy. „Źródła" i „podstawy" poznania; sprawa psychologiczna i epistemologiczna. Kanta krytycyzm i uzasadnienie możliwości nauki. Kant a nauka dzisiejsza. Idealizm transcendentalny a idealizm metafizyczny. Realizm naiwny, krytyczny, fizykalny. Instrumentalizm. Zasada ekonomii jako postulat badania.

('.. Niektóre problematy metafizyki.

Kryterium prawdy Kartezjusza i jego podstawy metafizyczne. Zagadnienie substancji. Krytyka tego pojęcia u Kanta. Fenomenalizm. Zagadnienie stawania się. Obraz mechanistyczny i teleologiczny. Stosunek materii do ducha:    materializm, spirytualizm, dualizm

Kartezjusza, tzw. paralelizm psychofizyczny. Rozwiązanie „empirio-krytyczne" (Mach). Bóg i świat: teizm, deizm, panteizm. Rozwiązanie Kanta. Postawa pragmatystów. Tendencje antymetafizyczne. Pozytywizm d’Alemberta, Comte’a.

D. Wybrane pojęcia i zagadnienia teorii wartości, w szczególności etyki.

Środki i cele. Fakt a wartość. Nauki opisowe, wyjaśniające i normatywne. Etyka opisowa i filozoficzna; pedagogika opisowa i norma-