1464646765

i wypadki występują. Dane dotyczące wypadów przy pracy, same w sobie, nie są działaniem prewencyjnym. Tradycyjny sposób ich prezentowania w formie raportów o zaistniałych wypadkach przy pracy pokazuje, że niewiele osób zapoznaje się z tymi raportami, a jeszcze mniej wyciąga wnioski na przyszłość i stosuje je w codziennej praktyce.¹¹ Zapobieganie wypadkom przy pracy jest bardzo często uzależnione od inicjatyw, zachowań ludzi, którzy są odpowiednio zmotywowani do działania. Podejmowanie działań prewencyjnych zależy od oczekiwanych korzyści i kosztów działań prewencyjnych lub kosztów zaniechania tych działań. Każdy wypadek przy pracy z uwagi na swój indywidualny charakter powinien być traktowany jako źródło wiedzy wykorzystywanej w procesie podejmowania przyszłych działań zapobiegawczych.¹²

Ludzkie zachowania z jednej strony uzależnione są od kultury bhp organizacji, z drugiej natomiast to ludzkie zachowania kształtują kulturę utrwalając pewne przekonania, postawy. Trudna do jednoznacznego zdefiniowania kultura bhp jest jeszcze trudniejsza do zmierzenia. Badania przeprowadzone na grupie 76 przedstawicieli przedsiębiorstw¹³ wskazują, że termin kultura bhp jest różnorodnie definiowany przez respondentów. Jest ona często utożsamiana z:

•    stanem świadomości pracowników dotyczącym zagrożeń występujących w środowisku pacy;

•    stopniem zaangażowania firmy i jej pracowników w zapewnienie bezpiecznych stanowisk pracy;

•    poczuciem bezpieczeństwa pracowników;

•    zapewnieniem bezpiecznych i higienicznych warunków w środowisku pracy;

•    zapewnieniem przez pracodawcę zgodności z obowiązującymi przepisami prawnymi dotyczącymi bhp;

•    wzorcami zachowań, systemem wartości kształtujących stosunek do problematyki bhp;

•    całościowym podejściem do planowania, organizowania, wdrażania, monitorowania, doskonalenia działań w obszarze bhp.

Badani respondenci często mieli problemy z podaniem zwięzłej, prostej definicji kultury bezpieczeństwa pracy. Natomiast zapytani: po czym można poznać wysoki poziom kultury bezpieczeństwa wskazywali na wiele dostrzegalnych i niedostrzegalnych cech kultury bezpieczeństwa. Respondenci podawali najczęściej, że wysoki poziom kultury bezpieczeństwa w organizacji można raz poznać po:

¹¹    K. J0rgensen, A systematic use of Information from accidents as a basis of prevention activities „Safety Science" 2008 Vol. 46, No. 2, pp. 164-175.

¹²    P.M.W. Kórvers, P.J.M. Sonnemans, Accidents: A discrepancy between indicators andfacts! „Safety Science" 2008 Vol. 46, No. 7, pp. 1067-1077.

¹³    Badaniami objęto uczestników studiów podyplomowych Zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy. Narzędzie badawcze stanowił kwestionariusz zawierający dwa następujące pytania typu otwartego: 1) Z czym kojarzy się Panu/Pani termin kultura bhp? Wyjaśnij jego znaczenie; 2) Po czym poznać wysoki poziom kultury bezpieczeństwa i higieny pracy w organizacji?

7