1468550832

wpływają na wielkość odpadów uzyskiwanych w procesie produkcji, oraz na zużycie energii i surowców, a więc zagrożenie zdrowia ludzi i degradację środowiska naturalnego. W celu zwiększenia kontroli stosowanych procesów produkcyjnych oraz wsparcia działań producentów, zmierzających do wytworzenia ekologicznych wyrobów, wymagane jest stworzenie zbioru odpowiednich metod i narzędzi proekologicznego projektowania.

2. OKREŚLENIE PROEKOLOGICZNEGO PROJEKTOWANIA

Proekologiczne projektowanie produktu jest konceptualną i proceduralną strategią, która (poza rutynowymi pracami projektowymi) wymaga, aby wszystkie etapy cyklu życia produktu wraz z etapem zagospodarowania zużytego produktu uwzględniały cel prewencji lub minimalizacji przejściowego bądź trwałego ryzyka dla zdrowia ludzkiego lub środowiska naturalnego.

Projektowanie proekologiczne powinno obejmować również prace polegające na systematycznej analizie skutków wzajemnych oddziaływań surowców i elementów składowych, procesów wytwarzania, jak i wyrobu finalnego na środowisko, oraz na wnioskowaniu o poprawie (z ekologicznego punktu widzenia) projektowanych procesów technologicznych.

Projektowanie proekologiczne jest więc sposobem na dostarczanie towarów wyprodukowanych przy wykorzystaniu takich procesów technologicznych, w których unika się stosowania niebezpiecznych substancji i wytwarzania toksycznych odpadów . Stosowane w tych procesach surowce i energia powinny być odnawialne, w tym również przez możliwość wtórnego wykorzystywania.

Poprawność procesu proekologicznego projektowania można ocenić na podstawie wytworzonego wyrobu, który powinien:

—    być nieszkodliwy dla ekosystemów i procesów biologicznych przez cały cykl życia, powinien uwzględniać: koncepcję, projektowanie, dobór, wydobycie i przetwarzanie surowców, wszystkie etapy transportu, produkcję, pakowanie, obrót i użycie, a także jego utylizację po kresie życia.

Z dostępnych stu kilku pierwiastków do produkcji wyrobów elektronicznych przeważnie wykorzystuje się około trzydziestu, ale wśród nich są również ołów, rtęć i kadm, czyli substancje toksyczne. Jednym z celów proekologicznego projektowania jest wyeliminowanie tych substancji oraz ograniczenie zbioru stosowanych substancji.

Odrębny problem stanowią tworzywa sztuczne, uznawane za jedne z głównych przyczyn zanieczyszczenia środowiska. Zużyty wyrób elektroniczny z obudową z tworzywa sztucznego jest znacznym obciążeniem dla środowiska, bowiem zalety tworzywa takie jak trwałość, czy mała gęstość właściwa są poważnymi wadami w czasie ich utylizacji;

—    energooszczędny;

—    wyprodukowany głównie z odnawialnych materiałów, które są na bieżąco uzupełniane i uzyskiwane w sposób zachowujący żywotność ekosystemu, z którego zostały pobrane. W przypadku stosowania nieodnawialnych materiałów powinny one zachowywać zdolność do przetwarzania w sposób energooszczędny i nietoksyczny;

48