Kraków zajmuje pierwszoplanowe miejsce wśród polskich ośrodków turystycznych. Wraz z Warszawą, należy do miast najczęściej odwiedzanych przez turystów zagranicznych. W 2007 r. Kraków odwiedziła rekordowa liczba 8,06 min osób, w szeroko rozumianych celach turystycznych, z czego 6,8 min spędziło przynajmniej jedną noc w mieście (Sygnowski i in 2007).
Od połowy lat 90. XX w. Kraków podlega intensywnemu procesowi rozwoju turystycznego. Rozbudowa infrastruktury turystycznej, przyrost wielkości turystycznego ruchu przyjazdowego i przeobrażenia w jego strukturze przyczyniły się do zmiany charakteru funkcji turystycznej miasta. Wzrost zainteresowania wśród turystów zagranicznych pobudza procesy modernizacyjne, a realizowane nowe inwestycje turystyczne wzbogacają jego przestrzeń.
Rezultatem „transformacji turystycznej” Krakowa jest wzrost jego znaczenia jako międzynarodowego ośrodka turystycznego oraz włączenie go na trwałe do grona głównych miejskich centrów turystycznych Europy Środkowej.
Skala i żywiołowość, z jaką zachodzi rozwój turystyki w Krakowie, narzuciły konieczność pełnego rozpoznania jego cech i kierunków, zarówno z punktu widzenia aktualnego zakresu i sposobu użytkowania przestrzeni miasta na cele turystyczne, jak też wskazania takich zasad kształtowania jego przestrzeni turystycznej, aby rozwój ten przebiegał w sposób możliwie harmonijny i trwały.
Opracowanie pełnej diagnozy potencjału turystycznego miasta oraz dokonanie waloryzacji przestrzeni miejskiej Krakowa z punktu widzenia turystyki zostało zaplanowane i zapisane w Strategii rozwoju turystyki w Krakowie na lata 2006-2013, jako jeden z celów zadaniowych w obszarze badań zjawisk turystycznych (Strategia. . 2006).
Niniejszy Raport zawiera wyniki badań waloryzacji przestrzeni miejskiej Krakowa dla potrzeb turystyki, które przeprowadzono w Zakładzie Gospodarki Turystycznej i Uzdrowiskowej Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego na zamówienie Biura ds. Turystyki Urzędu Miasta Krakowa.
Struktura Raportu obejmuje dziewięć rozdziałów, w których przedstawiono:
- założenia teoretyczno-metodyczne waloryzacji (m.in. podstawowe pojęcia, metodykę badań, kryteria oceny);
- opisową diagnozę uwarunkowań rozwoju turystyki w Krakowie z punktu widzenia zasobów przyrodniczych i kulturowych, wraz z oceną ich wartości dla potrzeb turystyki;
- opisową diagnozę wyposażenia przestrzeni miasta w infrastrukturę turystyczną i towarzyszącą wraz z oceną stanu ich rozwoju;
- ocenę potencjału przestrzeni turystycznej miasta wraz z określeniem możliwych kierunków jej rozwoju oraz zestawem proponowanych działań, które należy podjąć w celu aktywizacji turystycznej przestrzeni miasta.
Załącznik do Raportu zawiera trzynaście map tematycznych i problemowych wykonanych w ramach opracowania wraz z komentarzami, wykazy obiektów zinwentaryzowanych w toku prowadzonych badań oraz słownik stosowanych terminów z zakresu zagospodarowania turystycznego. Wybrane zestawienia obiektów zostały ujęte w formie tabelarycznej i umieszczone w treści Raportu.
6