komunikacja, tendencje do suboptymalizacji. Problemy te związane są ze zwiększoną komplikacją globalnego otoczenia, która wynika z: różnic w systemach prawnych, różnic w regulacjach rachunkowości, różnych walut, różnorodności kulturowej, problemów językowych oraz różnic w mentalności i rozumieniu pojęć, narastających problemów związanych z lokalizacją i nastawieniem w krajach prowadzenia działalności13.
Eksport
Przekazanie licencji
Franchising
Joint venture
Filia zagraniczna
Zakład produkcyjny
Spółka córka
100%
Kapitał i kadra menedżerska za granicą
Rysunek 1. Formy internacjonalizacji i globalizacji przedsiębiorstwa w układzie fazowym Źródło: opracowanie własne na podstawie Meissner H.G, op. cit., s. 19.
Poszczególne fazy procesu internacjonalizacji i globalizacji związane są z procesami dostosowawczymi organizacji przedsiębiorstwa. Jest to wewnętrzny i dynamiczny proces, w którym długookresowe, ewolucyjne zmiany w organizacji poprzedzone są typowymi kryzysami lub krótkimi okresami rewolucyjnymi14. Rosnący stopień umiędzynarodowienia przedsiębiorstwa wywiera istotny wpływ na jego organizację i powoduje konieczność tworzenia struktur organizacyjnych zorientowanych globalnie. W literaturze przedmiotu zjawisko globalizacji tłumaczone jest zarówno jako wynik ekspansji zagranicznej działalności przedsiębiorstw, jak też poprzez fakt, że globalizacja zmusza przedsiębiorstwa do realizacji strategii globalnego rozwoju15. Biorąc pod uwagę, że przedsiębiorstwo międzynarodowe jest
13 Michalak J., Pomiar dokonań, od wyniku finansowego do Balanced Scorecard, Warszawa 2008, s. 21.
14 Greiner L.E., Evolution und Revolulion ais Organizations Grow, „Harvard Business Review”, 1972, vol.50, nr 4.
15 Zobacz m.in. w; Sojak S., Baćkowski D., Ceny transferowe, Aspekt podatkowy. Warszawa 2003, s. 17.
14