1531834235

są właściwe wówczas, gdy są aktualne, wystarczające, dostępne oraz istotne dla sprawy.¹⁹

Spośród wielu funkcji zarządzania organizacją najważniejszą rolę spełnia motywowanie, które ma na celu odpowiednie rozbudzanie motywacji i kierowanie nią tak, aby pracownicy angażowali się w swoją pracę i obowiązki. Motywację można pobudzać i kształtować w różny sposób za pomocą wielu środków. Można stosować ujemne bodźce motywacyjne, stwarzając warunki zagrażające temu, co już pracownik osiągnął, bądź bodźce dodatnie, umożliwiając mu pełniejsze osiągnięcie celów, do których dąży. Można motywować przez zainteresowanie sama pracą i jej kreatywnością, wyższymi zarobkami, możliwościami awansu. Struktura motywatorów ma układ hierarchiczny, co oznacza, że jedne wartości są bardziej cenione, zaś inne mniej. Płaca uważana jest za wartość szczególną gdyż stwarza warunki poprawy poziomu życia pracowników. Jednak niewłaściwe stosowanie tego środka wywołuje różnorodne implikacje i reperkusje społeczne, a nawet rozlegle procesy patologiczne. W Polsce stosuje się głównie motywację placową i dąży do powszechnego spieniężenia motywów. Chcąc skutecznie oddziaływać na motywację pracowników, trzeba ich nie tylko godne i sprawiedliwie wynagradzać, ale też pobudzać do rozwoju, umacniać przywiązanie do pracy i swego zakładu. Należy tak kształtować warunki i stosunki pracy, aby sprzyjały one rozwojowi osobowości pracownika. Natomiast motywowanie przez zagrożenie utratą pracy czy obniżenie zarobków jest zawsze mało skuteczne. Oczywiście ma ono jakieś znaczenie sytuacyjne, ale zazwyczaj przekształca się w demotywację, gdyż uruchamia mechanizmy obronne, wynikające z naruszenia potrzeby bezpieczeństwa. Należy wyraźnie podkreślić, że maksymalną mobilizację ludzkich sil i energii może zapewnić jedynie motywacja nastawiona pozytywnie, pobudzana zarówno przez instrumentalne, jak i autoteliczne wartości pracy. Zarządzanie firmą musi się charakteryzować aktywnym podejściem do motywacji, bardziej dostosowanym do systemów wartości i oczekiwań pracowników, mających też wyższe aspiracje i wymagania. Motywacja powinna więc odegrać większą rolę jako siła napędowa ludzkich działań. Nie należy jej traktować jako cudownego środka, ale bez niej trudno będzie w przyszłości osiągnąć wysokie efekty i skuteczne działanie.²⁰

¹⁹    P. E. Creen, D. S. Tuli, G. Album. Research for Marketing Decisions, New Jersey 1988.

²⁰    J. Penc, Motywowanie w zarządzaniu, op. cit.

56