Journal of Aeronautica Integra
PT
BAZA LABORATORYJNA KATEDRY SAMOLOTÓW I SILNIKÓW LOTNICZYCH
Jerzy Bakunowicz, Robert Jakubowski, Marek Orkisz
1. wstęp
Katedra Samolotów i Silników Lotniczych jest jedną z większych jednostek organizacyjnych Wydziału Budowy Maszyn i Lotnictwa. Jej tradycje sięgają początków kształcenia studentów specjalności lotniczej w Politechnice Rzeszowskiej. W ramach Instytutu Lotnictwa, a następnie Wydziału Budowy Maszyn i Lotnictwa istniały wtedy: Zakład Samolotów oraz Zakład Termodynamiki i Silników Lotniczych. Katedra powstała w 2000 roku w wyniku połączenia Zakładu Samolotów i Zakładu Silników Lotniczych. W swojej obecnej postaci istnieje od sierpnia 2005 roku, kiedy do grona pracowników dołączyła grupa zajmująca się wytrzymałością i trwałością materiałów i konstrukcji, wywodząca się z Katedry Mechaniki Stosowanej i Robotyki.
Kierownictwo Katedry, od początku jej istnienia, sprawuje prof. dr hab. inż. Marek Orkisz. Wśród pracowników naukowo-dydaktycznych zatrudnionych jest dwóch profesorów, dziesięciu doktorów nauk technicznych i dwóch magistrów. Zespół uzupełnia pięciu pracowników inżynieryjno-technicznych.
Tematyka naukowo-badawcza podejmowana przez grono pracowników Katedry obejmuje szerokie spektrum zagadnień dotyczących techniki lotniczej. Główne nurty badań koncentrują się wokół silników lotniczych oraz płatow-ców zarówno w zakresie ich projektowania, jak i budowy oraz eksploatacji.
Dydaktyka skupia się na przedmiotach kierunkowych specjalności lotnictwo realizowanych w ramach istniejących kierunków dyplomowania „awionika”, „pilotaż", „płatowce" i „silniki lotnicze”. Oprócz tego, w zakres nauczania wchodzą przedmioty podstawowe dotyczące mechaniki ciała stałego oraz niektóre zagadnienia projektowania i programowania, wykładane nie tylko studentom specjalności lotniczej.
Proces dydaktyczny wspierany jest prezentacją praktyczną omawianych zagadnień w katedralnych laboratoriach. Ze względu na reprezentowaną problematykę są one podzielone na następujące pracownie:
> Laboratorium Budowy Płatowców y Laboratorium Prób Statycznych y Laboratorium Badań Modelowych y Laboratorium Obliczeń Numerycznych y Laboratorium Konstrukcji Silników Lotniczych y Laboratorium Wytrzymałości i Trwałości Konstrukcji Lotniczych
Poniżej podano syntetyczny opis wymienionych laboratoriów.
Główną funkcją Laboratorium Budowy Płatowców jest umożliwienie studentom zaznajomienia się z różnorodnymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi stosowanymi w budowie płatowców. Na wyposażeniu Laboratorium znajduje się wiele, kolekcjonowanych przez szereg lat, obecnie unikatowych, o dużej wartości nie tylko poznawczej, ale również historycznej, eksponatów techniki lotniczej. Część z nich, w wyniku różnorodnych zawirowań, została bezpowrotnie utracona. Prototyp szybowca akro-bacyjnego SZD 21-2B Kobuz 3, który o własnych siłach przyleciał z Bielska-Białej, samolot komunikacji lokalnej An-14 Pszczółka, jeden z dwóch istniejących prototypów dwusilnikowego Pipera PA-35 Pocono, czy w końcu samolot sportowy PZL S-4 Kania 3 (rys. 1), wszystkie również w pełni sprawne. Te statki powietrzne odeszły już bezpowrotnie. Z dawnych lat jedynym ocalałym jest prototyp szybowca PZL M-3A Pliszka-bis. Do interesujących eksponatów należy też skrzydło szybowca IS-7 Osa -pierwszego w Polsce szybowca z profilem laminamym. Obecnie czynione są starania przywrócenia dawnej świetności temu małemu muzeum. Został sprowadzony samolot myśliwski MiG-23 MF (rys. 1), samolot sportowy PZL-110 Koliber. W planach jest sprowadzenie kilku następnych.
9