1650025884

równowagi metabolicznej. Jeżeli okresy odpoczynku między kolejnymi obciążeniami wysiłkiem są niewystarczające do odtworzenia homeostazy organizmu, pojawia się długotrwałe zmęczenie. Tak więc kluczowym problemem jest określenie prawidłowych proporcji między wysiłkiem i odpoczynkiem. Jednakże równowaga między wystarczająco silnym bodźcem wysiłkowym, zwiększającym siłę, szybkość czy wytrzymałość a czasem odpoczynku jest niezwykle trudna do zdefiniowania.

Zespól przetrenowania może być konsekwencją utrzymującego się przez dłuższy czas stanu przeciążenia organizmu wysiłkiem. Objawy stanu przeciążenia mogą cofnąć się po kilku dniach odpoczynku, natomiast zespół przetrenowania wymaga wielu tygodni, a nawet miesięcy odpoczynku i dla wielu sportowców oznacza utratę całego sezonu startowego.

Zespół przetrenowania pojawia się wtedy, gdy równowaga między treningiem fizycznym i odpoczynkiem ulega zaburzeniu i zamiast wzrostu wydolności obserwowany jest jej spadek, nawet po okresie odpoczynku [3]. Mechanizmy leżące u podłoża zespołu przetrenowania są złożone i nie w pełni wyjaśnione, a dane doświadczalne są niepełne i niejednoznaczne. Generalnie przyjmuje się, że w zespole tym pojawiają się zarówno objawy zmęczenia lokalnego jak i ogólnoustrojowego, spowodowanego zaburzeniami w funkcjonowaniu centralnego i autonomicznego układu nerwowego, podwzgórza i przysadki mózgowej [4], Objawy te mogą występować niezależnie lub łącznie i mieć różny stopień nasilenia.

Istnieje wiele hipotez, próbujących wyjaśnić mechanizm (lub mechanizmy) pojawienia się zespołu przetrenowania, ale najczęściej każda z nich wyjaśnia tylko jeden z wielu aspektów tego stanu. Istnieje coraz więcej dowodów sugerujących, że zespołowi przetrenowania towarzyszą różnorodne, powiązane ze sobą, zmiany metabolizmu węglowodanów, lipidów i białek, jak również procesów oksydacyjnych oraz funkcji hormonalnych i immunologicznych. Jedną z hipotez pojawienia się zespołu przetrenowania jest założenie, że główną jego przyczyną jest spadek stężenia glikogenu mięśniowego, co powoduje, że do celów energetycznych mięśnie wykorzystują aminokwasy rozgałęzione (Leu, Ileu, Val) pobierane z krwi, co powoduje spadek ich stężenia, a jednocześnie we krwi wzrasta stężenie tryptofanu [8], W tych warunkach dochodzi do zwiększonego pobierania tryptofanu przez mózg i nasilonej syntezy serotoniny. Serotonina jest neuroprzekaźnikiem, którego zwiększone stężenie powoduje zmiany nastroju i zachowania, hamuje pobudzenie motoneuronów oraz, za pośrednictwem podwzgórza, ma wpływ na autonomiczny układ nerwowy i układ hormonalny.

2