1675609797

m³/godz. (instalacja pilotowa).

W ostatnich latach duże nadzieje wiąże się z metodą katalitycznego rozkładu tlenków azotu zgodnie z reakcją (42):

NO_x -> N₂ + x/20₂    (42)

Katalityczny rozkład NO jest szczególnie atrakcyjna metodą ograniczania emisji tlenków azotu, ponieważ nie wymaga dodawania do strumienia gazów innych reagentów i potencjalnie prowadzi do powstania jedynie neutralnych produktów. Dodatek reduktorów w metodach redukcyjnych takich jak węglowodory, CO, H₂ lub amoniaku może prowadzić do wtórnych zanieczyszczeń jak utlenione węglowodory, CO, C0₂, N₂0 lub amoniak oraz często ostatnio sygnalizowane cyjanki i izocyjanki organiczne. W omawianej metodzie z wyjątkiem N₂0 nie ma innych zanieczyszczeń.

Najlepszymi katalizatorami dla rozkładu NO_x sązeolity dotowane jonami miedzi szczególnie Cu-ZSM-5 wykazuje wysoką aktywność. Maksymalną aktywność katalizator wykazuje w wąskim zakresie temperatur 823 - 873K. Wyższe temperatury dezaktywują katalizator.

Reakcja rozkładu tlenków azotu jest prowadzona w fazie gazowej. Strumień gazu przepływa przez złoże katalizatora i tlenek azotu dyfunduje z gazu na powierzchnię katalizatora. Jest adsorbowany na centrach aktywnych, w tym wypadku atomach metalu ( np. Cu lub Pt). W wyniku oddziaływania z atomem metalu przebiega reakcja chemiczna.

Postulowany jest dwu stopniowy mechanizm rozkładu tlenku azotu:[3]

M + NO -> M-NO -> M-0 + M-N    (43)

2M-0 + 2M-N -> 4M + N₂ + 0₂    (44)

W pierwszym etapie tworzą się kompleksy z atomami metalu katalizatora. W wyniku oddziaływań pękają wiązania w cząsteczce NO i pojedyncze atomy azotu i tlenu związane zostają z katalizatorem. Na powierzchni katalizatora atomy przemieszczają się i łączą w nowe cząsteczki azotu i tlenu.

Powyższy tekst przygotowano w oparciu o fragmenty książek:

1.    J.Warych, „Oczyszczanie przemysłowych gazów odlotowych”.

2.    Pr. zbiorowa pod redakcja j.Adamica, „Ćwiczenia z chemii i technologii oczyszczania gazów”.

3.    V.I,Parvulesku, P.Grange, B.Delmon, “Catalytic removal of NO”, Catalysis Today 46 (1998) 233-316.

Proponowana literatura uzupełniająca

1.    Pr. Zbiorowa pod redakcją E.Szczepaniec-Cięciak, P.Kościelniaka,

„Chemia środowiska, ćwiczenia i seminaria”, cz.1, Wyd. Uniwersytetu Jagielońskiego, Kraków, 1999r.

2.    2. A.M.Trzeciak, „ Wstęp do chemii nieorganicznej środowiska”, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, 1995r.

3.    B.Głowiak, E.Kempa, T.Winnicka, „Podstawy ochrony środowiska”,

PWN,Warszawa, 1985r.

4.    L.Falkowska, K. Korzeniewski, „Chemia atmosfery”, Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, 1998r.

5.    B.J.AIIoway, D.C.Ayres, „Chemiczne podstawy zanieczyszczenia środowiska”, Wydawnictwo Naukowe PWN,Warszawa, 1999r.

6.    P.Kirszensztejn, L.Wachowski, „Chemia środowiska”, Poznań, 1999

16