1933501766

kontuzji doznanych w sporcie i rekreacji (Conn J.M., 2006). Najczęstsze ogólne obrażenia występują głównie w obrębie narządu ruchu (Garlicki J., 2001).

Odsetek urazów okolicy szczękowo-twarzowej spowodowanych aktywnością sportową szacuje się w granicach 6-33% (Gassner R., 2003), (Maladiere E., 2001). Uszkodzeniami twarzoczaszki zajmują się chirurdzy szczękowo-twarzowi, stomatolodzy, chirurdzy plastyczni, neurolodzy, laryngolodzy itd. Obrażenia dotyczące tkanek twardych i miękkich o charakterze ostrym, pierwotnie przewlekłym lub wtórnie przewlekłym (Grzybowski A., 2000). Uszkodzenia w obrębie głowy mogą być trudne do zaakceptowania dla poszkodowanych, ze względu na ewentualne pogorszenie wizerunku, zaburzenia funkcjonalne okolicy jamy ustnej, czy narządów zmysłu, co w konsekwencji może ograniczać pewność siebie i utrudnić kontakty z innymi.

Urazy okolicy jamy ustnej wśród zawodowych sportowców oraz osób fizycznie aktywnych są znaczącym problemem na całym świecie (Rodd H.D., 1997), (Levin L., 2003). Różne dyscypliny sportu przyczyniają się do powstawania poważnych obrażeń okolicy twarzoczaszki. Niektóre sporty kontaktowe, tj.: kick-boxing, hokej na lodzie lub piłka nożna mogą prowadzić do wstrząsów i powodować łagodne urazowe uszkodzenia mózgu (Dubourg J., 2011). Na podstawie wieloletnich obserwacji w latach 1984-2006, przedstawionych w piśmiennictwie, najbardziej urazogennymi sportami, w których dochodziło do urazów twarzoczaszki okazały się: rugby, kolarstwo, piłka nożna i narciarstwo. Najczęściej uszkodzeniom ulegała żuchwa, kość jarzmowa, kości nosowe, okolica oczodołowa oraz szczęka (Maladiere E., 2001), (Antoun J.S., 2008), (Emshoff R., 1997), (Roccia F., 2008). Ponadto oszacowano, że pod koniec XX wieku, w skali roku około 15 milionów Amerykanów cierpiało z powodu urazów zębów, w tym zostało wybitych około 5 milionów zębów (Dental Injury Fact Sheets, 1992). Doniesienia literatury wykazują występowanie od 8% do 49,9% urazów zębów wynikających z uprawiania sportu u zawodników amatorskich oraz zawodowych różnych krajów (Wright G., 2007), (Andrande R.A., 2010), (Flanders R.A., 1995), (Ranalli D.N., 2002). Można przypuszczać, że powyższe statystyki wynikają miedzy innymi z braku dostatecznej świadomości osób uprawiających sport na temat odpowiedniej ochrony twarzy oraz zębów, a także z braku dostosowania sprzętu do wieku oraz umiejętności sportowców. Liczba urazów twarzoczaszki wynikających z uprawiania sportu utrzymuje się na wysokim poziomie z tendencją rosnącą (Kulewicz M., 2000), (Garlicki J., 2001). Jednym ze sportów z kategorii wysokiego ryzyka jest między innymi boks.

6