Mierząc wielkość fizyczną nie znamy jej dokładnej wartości. W związku z tym na podstawie kilkukrotnego pomiaru tej samej wielkości odpowiednimi metodami wyznacza się wartość średnią x z wyników pomiarów wielkości x. Obliczona średnia traktowana jest jako przybliżenie wartości dokładnej xo. Do obliczeń błędów wykorzystuje się zatem zdefiniowane poniżej błędy pozorne:
Pozorny błąd bezwzględny
(W2.4)
Pozorny błąd względny
x wyrażony w jednostce niemianowanej, (W2.5)
\Ax I
Sp =L=^100%
x wyrażony w procentach, (W2.6)
Źródła i podział błędów pomiarowych
Błędy pomiarowe wynikają z różnych czynników. Źródłem błędów może być sam obserwator i jego niedoskonałość zmysłów. Na wielkości błędów wpływają również wykorzystywane narzędzia pracy. Przyczyną powstawania błędów pomiarowych są również warunki pracy. Przykładowo bezpośrednie padanie promieni słonecznych może nadmiernie rozgrzać aparaturę pomiarową i wpłynąć na dokładność odczytu temperatury.
Rodzaje wprowadzonych podczas pomiarów błędów pomiarowych można podzielić na trzy podstawowe grupy:
Błędy grube (omyłki) mają duże wartości liczbowe. Wynikają często z niedyspozycji albo braku uwagi obserwatora. Często błędy te wynikają również z braku wiedzy obserwatora dotyczącej obsługi aparatury pomiarowej. Niektóre błędy grube są wynikiem złego zanotowania pomierzonych wielkości (np. zanotowanie wartości 45 zamiast 54). Błędy grube są najczęściej łatwe do wychwycenia podczas samych pomiarów. Jedna wartość zdecydowanie odbiegająca od pozostałych podczas pomiaru tej samej wielkości świadczy o popełnieniu błędu grubego i nie może być brana pod uwagę do dalszych analiz. Dlatego też ważne jest kilkukrotne powtórzenie pomiaru tej samej wartości, aby odrzucić ewentualne omyłki.
20