-narzędziowe (PN-84/H-85020) zawicraiace 0.65%-1.4%C dzielące sic na:
-stale płytko hartujące się (symbol E na końcu znaku)
-stale głęboko hartujące się
Oznaczenia: N (liczba podająca średnią zawartość węgla w dziesiętnych częściach procenta).
Zastosowanie: do wytwarzania różnego rodzaju narzędzi oraz odpowiedzialnych części przyrządów pomiarowych, Stale płytko hartujące się są stosowane do wykonywania narzędzi, których średnica lub grubość nie przekracza 20mm, a głęboko hartujące się - do wytwarzania narzędzi o średnicy lub grubości ponad 20mm.
Stale stosuje sie w stanach:
• znormalizowanym,
• po hartowaniu powierzchniowym,
• po ulepszaniu cieplnym,
• zmiękczonym.
Najczęściej stosowaną obróbką cieplną jest normalizowanie, czyli wyżarzanie normalizujące. Polega ono na nagrzaniu stali do stanu austenitycznego, tzn. 30-50°C powyżej linii GSE na wykresie żelazo-węgiel i następnie studzeniu na wolnym powietrzu, w celu rozdrobnienia ziarna i ujednolicenia struktury'.
□ 0,5 1.0 1.5 2,0 2.5
STĘŻENIE MASOWE C (%)
Rys. 3. Zakresy temperatur różnych operacji wyżarzania stali. (3) ŻELIWA
Żeliwami nazywamy stop żelaza z węglem o zawartości węgla powyżej 2%.
Żeliwa dzielimy na:
-białe gdzie węgiel występuje w postaci cementytu -szare gdzie węgiel występuje w postaci grafitu -połowiczne gdzie węgiel występuje w postaci grafitu jak i cementytu Duży wpływ na rodzaj powstającego żeliwa ma szybkość chłodzenia. Podczas bardzo wolnego chłodzenia proces grafityzacji jest zaawansowany i powstaje żeliwo szare. Dodatkowo stosując dodatki stopowe możemy wpływać na grafityzację. Dodając C, Si bądź F sprzyjamy grafityzacji natomiast dodatki Mn i S przeciwdziałają temu procesowi.