1933502102

„Rzecz się dzieje w wielkim mieście”³

„Miasto odgrywa niezwykłą rolę w całej historii” (cHwil). Jest bohaterem na równi z Marią, która bez cienia wątpliwości uznaje jego osobowy charakter, czyniąc go partnerem rozmów, współtowarzyszem miejskich przygód, powiernikiem tajemnic. „Miasto moje/ w tobie moje niepokoje” (moje miasto) - zdradza. Nie lubi spojrzeń w nieskończoność -jej kosmosem jest dach, gąszcz ulic, warszawskie tramwaje - byty tak bliskie, konkretne i dotykalne. To pośród nich „Mania ma swoje miejsce do życia, swój cały świat” (cHwil), w którym czuje się bezpiecznie. Bowiem „wnętrze mieszkalne to nie tylko wszechświat, lecz również futerał dla człowieka”⁴. „W tobie/ sobie/ mieszkam” (pieprzę cię miasto) -śpiewa radośnie Maria przenosząc swoją domową konstrukcję z miejsca na miejsce. Swym mieszkaniem obejmuje całą Warszawę, daje w sobie schronienie każdemu, pulsującemu emocjami zakątkowi. Bowiem to nie tylko miejsca są dla człowieka azylem, ale także ludzka bogata duchowość staje się schronem dla określonego sposobu istnienia świata poprzez umieszczenie go w sobie. „Zamieszkiwanie to pewna niefizykalna relacja miedzy bytami” - przekonuje Hanna Buczyńska-Garewicz, operując terminem Martina Heideggera⁵ - swoistego rodzaju „harmonia wytwarzana między człowiekiem a jego otoczeniem, która ma charakter przede wszystkim duchowy, gdyż realizuje się w akcie rozumienia miejsca, w jakim człowiek się znajduje”⁶. „Wiecznie niewyspane/ moje miasto”

(moje miasto) - mówi ze zrozumieniem Mania, stając się powiernicą warszawskich sekretów. Pozwala bowiem zadomowić się miejscom w jej duchowej topografii, co sprawia, że mają one do niej zaufanie. Związana na zawsze miejskimi tajemnicami, spoufalona zwierzeniami, Maria otwiera przestrzeń swego domu na miejskie ulice, ale też sama trwa w nierozerwalnym splocie jako Mania z Miasta, a wręcz Miastomania. Nic dziwnego, że czasem gubi się w tej osobliwej symbiozie. „Mam kota na gorącym dachu mojej głowy” (mam kota) - śpiewa, zatracając poczucie tego, co jeszcze jest Manią, a co już jest miastem.

Mania z Miasta fascynuje się tłumem. To jego migotliwość sprawia, że znajoma Warszawa majaczy przed jej oczami na kształt fantasmagorii⁷. „Rozkoszowanie się tłumem

³    Początek monologu Marii Peszek z kilkuminutowego filmu cHwil promującego projekt miasto mania (Reżyseria i zdjęcia: Roy. Wytwórnia: Kajax Production, Warszawa 2006). Monolog jest kompilacją tekstu ze spektaklu miasto mania. Przytaczając w dalszej części pracy jego fragmenty, obok cytatu podaję w nawiasie kwadratowym tytuł filmu.

⁴    W. Benjamin, Pasaże, przel. I. Kania, Kraków 2005, s. 40.

164

⁵    Zob. M. Heidegger, Budować, mieszkać, myśleć, [w:] tegoż, Odczyty i rozprawy, przel. J. Mizera, Warszawa 2007.

⁶    H. Buczyńska-Garewicz. Miejsca, strony, okolice. Przyczynek do fenomenologii miasta, Kraków 2006, s. 10.

⁷    „Tłum jest woalem, przez który znajome miasto majaczy flaneurowi na kształt fantasmagorii" - pisał W. Benjamin (Pasaże, dz. cyt., s. 41).

XXI