1933502146

1.4    Działanie łożyska a funkcja tarczycy

Łożysko jest przejściowym narządem płodowym, który zaczyna funkcjonować w 12 tygodniu ciąży. Obok funkcji mechanicznej (ochrona płodu) pełni również szereg funkcji biologicznych np.: bierze udział w wymianie gazowej, usuwaniu zbędnych produktów przemiany materii, jest również narządem wydzielania wewnętrznego. Syncytiotrofoblast wytwarza gonadotropinę kosmówkową, laktogen łożyskowy, relaksynę, testosteron, progesteron i estrogeny: estron (El), estradiol (E2), estriol (E3) natomiast estetrol (E4) wytwarzany jest w wątrobie płodu). Łożysko jest przepuszczalne dla TRH oraz immunoglobulin swoistych dla autoimmunologicznych chorób tarczycy, takich jak: aTG (przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie), a-TPO (przeciwciała przeciwkoperoksydazie tarczycowej), TRAb (przeciwciała pobudzające lub blokujące receptor TSH) mogących powodować zaburzenia czynności tarczycy płodu i noworodka (20).

1.5    Trudności w oznaczaniu stężenia hormonów tarczycy w okresie ciąży

Ocena czynności tarczycy u kobiet w okresie ciąży powinna opierać się na stężeniu wolnych hormonów tarczycy (1,2). Pamiętać jednak należy iż metoda ta nie jest metodą doskonałą. Wiązanie hormonów do białek jest niekowalencyjne czyli szybko odwracalne i rygorystyczne rozróżnianie frakcji związanej od wolnej jest sztuczne, bowiem asocjacja i dysocjacja zachodzą tak szybko, że wymiana następuje kilka milionów razy dziennie (2). Stwierdzono również występowanie dużych ilości znanych dziedzicznych wariantów w strukturze białek wiążących, które mogą zmieniać stężenie lub powinowactwo wiązania hormonów tarczycy. Białka wiążące posiadają wiele ilościowych i jakościowych zmiennych, wykazujących powinowactwo do niespokrewnionych hydrofobowych ligandów, na przykład leków.

Stężenia całkowitych frakcji hormonów tarczycy T4 i T3 są w fizjologicznej ciąży podwyższone w związku ze wzrostem stężenia globuliny wiążącej tyroksynę (TBG, thyroid binding globulin). Stężenie TBG głównego białka transportującego hormony tarczycy, wzrasta w okresie ciąży dwu- do pięciokrotnie uzyskując stały poziom ok. 12-14 tygodnia ciąży. Wzrost jego stężenia spowodowany jest zwolnieniem klirensu wątrobowego oraz zwiększeniem jego syntezy stymulowanej przez wysokie stężenie estrogenów. W efekcie wzrasta całkowita pula hormonów głównie związanych z TBG, co pociąga za sobą spadek hormonów wolnych, aktywnych biologicznie. Prowadzi to do wzrostu wydzielania TSH (w mechanizmie ujemnego sprzężenia zwrotnego tarczyca - przysadka mózgowa), co z kolei

11