1933502160

1. Wstęp

Diagnostyka i leczenie chorób tarczycy kobiet ciężarnych niesie ze sobą wiele trudności i stanowi prawdziwe wyzwanie dla lekarza prowadzącego. Związane jest to z wpływem szeregu czynników specyficznych dla okresu ciąży określanego jako „burza hormonalna”. Dodatkowo schorzenia gruczołu tarczowego mogą być maskowane przez występujące w pierwszym trymestrze objawy ciąży tj.: zaburzenia odczucia temperatury, podenerwowanie, nudności, wymioty, senność, osłabienie. Nieprawidłowości w funkcjonowaniu gruczołu tarczowego u matki mogą leżeć u podstaw gorszego rozwoju psychomotorycznego i somatycznego u dziecka. Z tego powodu bardzo istotne jest badanie ciężarnych w kierunku dysfunkcji tarczycy, a w przypadku wykrycia nieprawidłowości, właściwe ich leczenie (1,2,3,4,5). Należy przy tym pamiętać, iż leki stosowane przez matkę wywierają również istotny wpływ na płód.

Czynność tarczycy u kobiety ciężarnej modyfikowana jest przez dodatkowe czynniki związane z ciążą: zwiększone stężenie białek wiążących wolne hormony tarczycy w tym globuliny wiążącej tyroksynę (TBG), gonadotropiny kosmówkowej (pHCG), wzrost stężenia estrogenów oraz zmieniony metabolizm jodu.

1.1 Rola hCG

Gonadotropina kosmówkowa produkowana jest od 8 dnia ciąży początkowo przez zarodek, a następnie przez syncytiotrofoblast łożyska. Wskutek swojego podobieństwa strukturalnego do tyreotropiny (TSH) wykazuje działanie czynnika tyreotropowego dla tarczycy. Składa się ona z dwóch podjednostek: alfa i beta. Podjednostka alfa jest wspólna dla hCG, TSH, hormonu folikulotropowego (FSH) i hormonu luteinizującego (LH); podjednostka beta jest charakterystyczna dla hCG. Podjednostki p TSH i hCG mają częściowo podobną budowę. Znany jest także fakt podobieństwa nie tylko w strukturze samej cząsteczki, ale również receptorów dla tych hormonów glikoproteinowych. Receptory dla TSH (TSHr) jak i dla hCG są związane z białkami G i posiadają 70% homologii w przezbłonowych domenach. Receptor dla hCG jest również receptorem dla LH.

Cząsteczki hCG charakteryzują się dużą molekularną heterogenicznością związaną z obecnością i liczbą łańcuchów oligosacharydowych. Procesy chemiczne, którym podlegają

6