skanuj0001 (622)

6. FUNKCJE TURYSTYKI

Uprawianie turystyki niesie ze sobą wiele zjawisk, które mogą być postrzegane w kategoriach korzyści lub strat. Zatem funkcje uprawiania turystyki można podzielić na eufunkcje (pozytywne) i dysfunkcje (negatywne). Wbrew pozorom, iż turystyka jest zjawiskiem jedynie odbieranym jako przyjemne, sprawiające radość, niosące wytchnienie, niestety tak nie jest. Uprawianie niektórych form turystyki niesie ze sobą wiele niekorzystnych zjawisk, a bywa również tak, że dominują one, a nawet są celem wyjazdu turystycznego. Skutki, jakie niesie uprawianie turystyki, mogą być oczekiwane, postulowane lub rzeczywiste. Bywa tak, że skutki rzeczywiste mogą z różnych powodów, np. organizacyjnych, pogodowych lub psychologicznych, być odwrotne niż postulowano bądź oczekiwano.

Funkcje turystyki można rozpatrywać na wielu płaszczyznach, jednak przede wszystkim analizuje się je w odniesieniu do środowisk recepcyjnych (odwiedzanych), samych turystów oraz w stosunku do samych usługodawców i branży turystycznej. Jest rzeczą oczywistą, że wzajemny wpływ tych trzech środowisk na siebie decyduje o charakterze doznawanych korzyści lub ponoszonych strat. W odniesieniu do środowisk recepcyjnych, jak i emisyjnych turystyka spełnia pozytywne funkcje w zakresie poziomu, jakości i sensu życia (Przecławski, 1997). Analizując funkcje turystyki, należy mieć na uwadze całokształt skutków jej rozwoju, które na siebie wzajemnie oddziałują i się przenikają. Skutki te, jak zauważa Przecławski, mogą być oczekiwane, postulowane bądź rzeczywiste.

Turystyka zazwyczaj, w potocznym rozumieniu, utożsamiana jest z poznawaniem, wypoczynkiem lub turystyką aktywną. Wobec tego, rozpatrując funkcje turystyki, wydaje się słuszne nawiązanie do form turystyki. Dlatego wśród poniżej omówionych funkcji znajdują się, jako jedne z najistotniejszych, funkcje wypoczynkowa i poznawcza. Analizując wpływ turystyki na człowieka i całe społeczności, należy wyeksponować także funkcję wychowawczą i zdrowotną, chociaż nie należy umniejszać znaczenia innych funkcji turystyki i to zarówno tych pozytywnych, jak i negatywnych.

Analizy bilansów korzyści i strat wynikających ze zjawiska turystyki rozpatrywanych na różnych płaszczyznach życia pozwalają na wyodrębnienie wielu funkcji turystyki. Problematykę funkcji turystyki analizowali w Polsce: Gaworecki (2003), Alejziak (1999) i Przecławski (1996).

6.1. FUNKCJA WYPOCZYNKOWA Funkcje pozytywne

Uprawianie turystyki powoduje odnowę, regenerację sił fizycznych i psychicznych. Ważne jest zwrócenie uwagi na te dwa aspekty wypoczynku. W zależności od formy turystyki, zamiłowań i motywów, uczestnik ruchu turystycznego likwiduje zmęczenie, odnawiając siły psychiczne i regeneruje organizm, poprawiając kondycję fizyczną.