Ekonomia społeczna w teorii i praktyce
prowadzą bardziej etyczną działalność, budującą pozytywny wizerunek;
• możliwość współuczestniczenia podmiotów ekonomii społecznej w działaniu organizacji;
• zdolność podmiotów ekonomii społecznej do samoorganizowania się, samopomocy i wspierania słabszych uczestników rynku;
• przyczynianie się podmiotów ekonomii społecznej do tworzenia kapitału społecznego i budowy społeczeństwa obywatelskiego;
• dużą efektywność społeczną organizacji ekonomii społecznej.
Jako metodę ekonomię społeczną wyróżniają następujące działania14:
• pierwszeństwo celów indywidualnych i społecznych nad zyskiem;
• demokratyczna kontrola członków;
• połączenie i realizacja potrzeb indywidualnych i ogólnych;
• przestrzeganie zasad solidarności i odpowiedzialności;
• niezależna zarządzanie;
• przeznaczenie zysku do realizacji przyjętych celów.
Ekonomia społeczna bierze pod uwagę czynnik ludzki jak i kategorie ekonomiczne. Niewątpliwe pozytywną rolę odgrywa w kwestii działań socjalno-eduka-cyjnych, leczniczo-rehabilitacyjnych i pomocy w zatrudnieniu.
Nadrzędnym celem ekonomii społecznej jest zapobieganie wykluczeniu społecznemu, które dotyczy osób, rodzin lub grup ludności żyjących w warunkach ubóstwa materialnego, posiadających cechy utrudniające lub uniemożliwiające korzystanie na równi z innymi podmiotami z zasobów społecznych (niesprawność fizyczna lub umysłowa, uzależnienie od narkotyków, alkoholu), dotkniętych niekorzystnymi efektami zewnętrznymi, np. upadek konkretnych branż, zakładów pracy. Osoby takie mogą doświadczać przejawów dyskryminacji ze względu na swój wygląd, poglądy czy religię.
Oprócz nadrzędnej funkcji, jaką jest wspomniane już przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu, ekonomia społeczna spełnia szereg dodatkowych funkcji prorozwojowych, między innymi15:
• tworzy materialną bazę dla działania organizacji obywatelskich;
• promuje alternatywne formy kredytowania;
14 Tamże, s. 66; P. Łukasik, W. Zaleszczuk, Praktyczne aspekty ewaluacji przedsięwzięć ekonomii społecznej,
[w:] Wspieranie ekonomii społecznej, pod red. Jerzego Hausnera, Kraków, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej Uniwersytetu Ekonomicznego, 2008, s. 127.
15 K. Dudzik, Wprowadzenie do ekonomii społecznej..., dz. cyt., s. 11.
17