Ekonomia społeczna w teorii i praktyce
• generowanie miejsc pracy o wysokiej jakości i polepszanie poziomu życia;
• pobudzanie rozwoju lokalnego;
• wzmacnianie spójności społecznej.
W kwestii funkcji ekonomii społecznej warto też przytoczyć poglądy mówiące o spełnianiu przez nią trzech najważniejszych przesłanek, a dotyczących nowej polityki społecznej.
Po pierwsze ekonomia społeczna wkomponowuje się w ideę budowania demokracji uczestniczącej poprzez nową wizję ładu społecznego oraz integrację społeczności lokalnych. Po drugie może stanowić istotny element polityki wzrostu zatrudnienia, m.in. poprzez wprowadzanie elastycznych form zatrudnienia, umożliwienie zatrudnienia osobom szczególnie zagrożonym na rynku pracy. Po trzecie stanowi instrument integracji społecznej17.
Inne wskazane w literaturze funkcje, które realizują podmioty gospodarki społecznej to18: funkcja reprezentowania interesów różnorakich grup i społeczności, funkcja redystrybucyjna, a więc świadczenie pomocy, która inaczej nie byłaby osiągalna oraz funkcja produkcji dóbr i usług, w tym także dla osób najsłabszych ekonomicznie, które nie mogą nabyć ich na rynku.
Jeszcze inaczej funkcje ekonomii społecznej ujęte są w Raporcie otwarcia projektu „W poszukiwaniu polskiego modelu ekonomii społecznej”, gdzie zalicza się do nich19:
• społeczną kontrolę rynku — w formie ochrony konsumentów, jak i szeroko rozumianej odpowiedzialności za skutki działań sektora komercyjnego;
• kompensowanie deficytów rynku — to znaczy dostarczanie dóbr, których rynek samoczynnie by nie dostarczał albo dostarczanie dóbr tym, którzy z różnych względów w odbywających się na rynku transakcjach nie uczestniczą;
• poszukiwanie nowych kierunków - alternatywne formy organizacji rynku;
• zasada wzajemności i zaufania jako czynnik obniżający koszty transakcyjne;
• holistyczne podejście do bilansowania zysków i strat;
17 P. Łukasik, W. Zaleszczuk, Praktyczne aspekty ewaluacji..., dz. cyt., s. 127.
18 Zob.: E. Leś, Wprowadzenie do „Zeszytów Gospodarki Społecznej”, t. 1, Z teorii i praktyki gospodarki społecznej, Warszawa, Collegium Civitas, 2006, s. 5.
19 J. J. Wygnański, Raport otwarcia projektu „W poszukiwaniu polskiego modelu ekonomii społecznej”, Warszawa, FISE, 2006, s. 43-46.