W tym czasie zapoczątkowany został okres wdrażania organizacji szkół ośmioklasowych, zwany “małą reformą". Wymagała ona dobrze przygotowanych przedsięwzięć i decyzji. Zadaniem moim jako inspektora szkolnego było administrowanie i kierowanie pracą całego Wydziału, tworzenie odpowiednich warunków i klimatu dotyczącego realizacji określonych zadań i rozwiązywania występujących problemów.
Z perspektywy czasu stwierdzam, że w realizacji tych zadań brali czynny udział wszyscy pracownicy Wydziału. Główną rolę spełniali pracownicy nadzoru pedagogicznego. Cechowała ich wysoka kultura, zaangażowanie i bardzo dobre przygotowanie zawodowe. Potwierdzeniem osiągnięć Wydziału i jego pracowników były pozytywne opinie i oceny wizytatorów Ministerstwa Oświaty i Kuratorium Okręgu Szkolnego w Warszawie.
W celu sprawnego nadzorowania teren powiatu podzielono na tzw. “rejony wizytacyjne". W zależności od ilości etatów pedagogicznych i liczby podinspektorów szkolnych, rejonów tych było od 3-4, a w każdym z nich około 25 szkół podstawowych. Praca podinspektorów szkolnych prowadzona była w formie doradztwa pedagogiczno-organizacyjnego poprzez lustracje, inspekcje i wizytacje szkół. Kontrole te miały na celu ocenę pracy dyrektorów szkół i nauczycieli oraz różnych zagadnień związanych z funkcjonowaniem szkół. Głównym zadaniem i celem wizytacji było zbadanie realizacji programu nauczania i wychowania oraz osiągniętych wyników przez uczniów. Celowi temu służyły wizytacje o charakterze kompleksowym lub problemowym. Uczestniczyło w nich kilku specjalistów - instruktorów Powiatowego Ośrodka Metodycznego, reprezentujących poszczególne przedmioty nauczania. Każda wizytacja kończyła się nadzwyczajnym zebraniem rady pedagogicznej poświęconym ocenie pracy dyrektora szkoły i nauczycieli oraz wydania odpowiednich zaleceń. Podczas pobytu w szkole pracownicy nadzoru szczególną uwagę zwracali na realizację obowiązku szkolnego przez dzieci zamieszkałe w obwodzie szkolnym. W stosunku do rodziców, których dzieci nie uczęszczały do szkół stosowano różne środki przymusu łącznie z karami pieniężnymi.
W pierwszym okresie po uruchomieniu w 1944 roku szkół podstawowych w powiecie Mińsk Mazowiecki wystąpiły poważne braki w obsadzie kadrowej tych placówek. Władze oświatowe zmuszone były do zatrudnienia nauczycieli bez kwalifikacji pedagogicznych. W związku z tym pilnym zadaniem stało się dokształcenie tych osób w systemie kursowym, zaocznym lub wieczorowym. Wielu z tych nauczycieli ukończyło wówczas liceum pedagogiczne, a niektórzy podjęli i ukończyli w kolejnych latach studia wyższe. Nieliczni natomiast wybrali inny, lepiej płatny zawód.
W tym okresie, w kolejnych latach sytuacja kadrowa ulegała w szkołach podstawowych widocznej poprawie. Osoby ubiegające się o zatrudnienie w szkolnictwie to przede wszystkim absolwenci Liceum Pedagogicznego z Siennicy, Warszawy, Ciechanowa i Grodziska Mazowieckiego, a także absolwenci wyższych uczelni. Nowozatrudnieni nauczyciele poza uposażeniem zasadniczym otrzymywali także dwumiesięczne pobory, tzw. "zasiłek na zagospodarowanie". Ten sposób zatrudnienia nauczycieli miał korzystny wpływ na pozyskanie większej liczby kandydatów do pracy w szkołach podstawowych, a szczególnie nauczycieli o różnych specjalizacjach dla organizowanych szkół ośmioklasowych (w latach 1945-75 wynagrodzenie nauczycieli w stosunku do ilości godzin pracy i w porównaniu z pracownikami innych zawodów było niskie).
Bradzo ważnym zadaniem nadzoru pedagogicznego i nauczycieli - metodyków Powiatowego Ośrodka Metodycznego było organizowanie konferencji szkoleniowych dla nauczycieli. Brali w nich udział wszyscy dyrektorzy szkół i nauczyciele. Głównym celem tych konferencji była analiza i ocena pracy szkół za miniony rok szkolny i przyjęcie kierunków działania szkół w nowym roku szkolnym. W konferencjach tych aktywnie uczestniczyli pracownicy Oddziału ZNP.
Dużą pomoc w działalności szkół, a szczególnie w doskonaleniu pracy nauczycieli odegrał Powiatowy Ośrodek Metodyczny i jego kierownicy: Aleksander Wieczorek, Wacław Pieńkowski i Władysław Pielasa. Jako główni organizatorzy, chociaż zatrudnieni w niepełnym wymiarze godzin dydaktycznych (tzw. mstruktorzy-metodycy przedmiotowi) współpracując z pracownikami nadzoru pedagogicznego nieśli dużą pomoc dla nauczycieli. Jedną z form pracy tych instruktorów były konferencje przedmiotowe dla nauczycieli. Spotkania te cieszyły się dużym zainteresowaniem dyrektorów szkół i samych nauczycieli, dostarczały one wielu ważnych i ciekawych wiadomości
270
1997/98
ZESZYT 4