1941127217

192

MATERIAŁY

nent objęła wypowiedzi zdominowane przez opis funkcji, pozycji i relacji tych badań do treści przekazów tej grupy decydentów (także instytucji), którzy choć nie tworzą komunikatów, to przez wpływ na instytucje dystrybucji odgrywają decydującą rolę w ich funkcjonowaniu, np. wojsko, politycy, właściciele, ideolodzy, producenci programów, koncerny medialne...^{1 2} Publikacje zakwalifikowane do kategorii pojedynczego nadawcy mogą dotyczyć konkretnego autora (lub jego dzieł), ale są to przede wszystkim wypowiedzi dotyczące abstrakcyjnych nadawców, zwykle w kontaktach interaktywnych w komunikowaniu indywidualnym, nierzadko bezpośrednim¹². Przez twórcę komunikatu należy rozumieć te osoby, które z racji pełnionych funkcji tworzą ostateczny kształt nadawanych komunikatów, np. dziennikarze, redaktorzy, publicyści, pisarze, fotograficy, artyści...¹³ Odbiorcy niezróżnicowani to kategoria dotycząca tekstów o odbiorcach masowych niezróżnicowanych na żadne kategorie, lecz traktowanych ogólnie¹⁴. Wypowiedzi charakterystyczne dla kategorii odbiorców pojedynczych przedstawiały jednostki bez odnoszenia się do masowych odbiorców, często przy okazji opisu niemasowego komunikowania indywidualnego lub intraktywnego¹⁵. Odbiorcy podzieleni na różne grupy i kategorie byli bohaterami opracowań o odbiorcach zróżnicowanych¹⁶.

3.    Trzecim kryterium, pozwalającym wyróżnić analizowane teksty, był ich podział ze względu na rodzaj medium, technicznego przekaźnika będącego przedmiotem badań, lub też którego dotyczyły interesujące autorów treści. Na tej podstawie wyróżnione zostały następujące rodzaje mediów: książki, prasa codzienna, czasopisma, radio, telewizja, kino, sieci cyfrowe, multimedia, łączność satelitarna i kablowa, kasety audio i wideo oraz inne media nie mieszczące się w tej klasyfikacji.

4.    Publikacje klasyfikowane były także ze względu na reprezentowaną przez naukowców doktrynę naukową czy nurt badawczy. Tak więc poszczególne teksty określone zostały jako charakterystyczne dla nurtów: empiryczno-funkcjonalnego, krytycznego, ekonomii politycznej (marksizm traktowany był jako doktryna ekonomii politycznej, nie zaś jako nurt krytyczny), kulturalno semiotycznego, determinizmu technologicznego i innych wykraczających poza powyższe ramy (np. determinizm biologiczny).

5.    Badany materiał podzielony został także ze względu na metody naukowe zastosowane przez poszczególnych autorów: metody empiryczne (analizy zawartości, doświadczenia, obserwacje...) i spekulacyjne.

Przystępując do analizy przyjęto, że jednostką analizy jest wypowiedź, czyli jeden artykuł, nie zaś powierzchnia czy inne mierzalne jednostki. W analizie

1

¹¹ Np. C. S pa r k s: The Survival ofihc State in British Uroadcasting. JoC 1995, nr 4, s. 140-159.

*- Np. A. Sar c h: Making the Connection: Single Womcn\s Use of the Telephonc in Daling Relationship with Men. JoC 1993, nr 2, s. 128-144.

2

Np. M. L. M c L a u g h 1 i n: The Art Sile on the World Wide Web. JoC 1996. nr l, s. 51-79.

¹⁴    Np. P. A u f d e r h c i d c: Cable TV and the Public Intercst. JoC 1992, nr I, s. 52—65.

¹⁵    Np. M. R. P a r k s, K. F 1 o y d: Making Fricnds in Cyberspace. JoC 1996, nr 1, s. 80-97.

¹⁶    Np. J. C a n t o r, A. 1. N a t h a n s o n: Childrcn*s Fright Reactions to Tclevision News. JoC 1996. nr 4, s. 139-152.